Шылым шегу – ауыз қуысының денсаулығына зиянды әсер ететін ең кең таралған әдеттердің бірі. Көптеген шылым шегушілер үшін ең айқын әсер – бұл тістердің сарғаюы, бұл шылымдағы шайырлар мен никотиннің эмальға жиналуымен байланысты. Бірақ шылым шегудің ауыз қуысының денсаулығына әсері шылым шегу жиілігі мен ұзақтығына, сондай-ақ басқа факторларға, мысалы, жеке гигиенаға, тамақтануға және генетикалық бейімділікке байланысты өзгеріп отырады.
Бұл мақалада біз шылым шегудің тістерге әсерін, ол қандай мәселелер туғызатынын және мүмкін болатын зиянды қалай азайтуға болатынын толығырақ қарастырамыз.
1. Сарғаю: бірінші және ең айқын симптом
Көптеген шылым шегушілер үшін негізгі және айқын әсер – бұл тістердің сарғаюы. Никотин мен шайырлар, шылымдарда болатын, тіс эмальына жиналып, уақыт өте келе тістерге сары немесе қоңыр реңк береді. Бұл заттар эмальдың ұсақ тесіктеріне оңай еніп, әдеттегі тіс тазалау арқылы оларды алып тастау қиын болады.
Неліктен тістер шылым шегу кезінде сарғайып кетеді?
Шылым шегу кезінде түтін ауыз қуысына еніп, шайырлар мен никотин тістердің бетіне жиналады. Әрбір тартылған шылыммен осы заттардың тістерге жиналуы артады, бұл эмальдың сарғаюына әкеледі. Бұл тістерді эстетикалық тұрғыдан азайтып, адамның сыртқы келбетіне деген сенімін төмендетеді.
Ұзақ уақыт бойы шылым шеккен адамдар үшін сарғаю әсері айқынырақ болуы мүмкін, бұл тістерді ағарту үшін агрессивті әдістерді қолдануға қажеттілік туғызады, мысалы, стоматологтың кәсіби тазалауы немесе ағарту процедуралары.
2. Эмальдың эрозиясы: бұл не және ол шылыммен қалай байланысты?
Сарғаю ең айқын әсер болса да, шылым шегу эмальдың жағдайына да әсер етуі мүмкін. Ұзақ уақыт шылым шегу нәтижесінде эмаль әлсірейді, бұл оны эрозияға бейім етеді, бұл тістердің сезімталдығының артуына әкелуі мүмкін. Эмаль өзінің табиғи қорғанысын жоғалтып, сыртқы факторларға, мысалы, ыстық немесе суық сусындар мен қышқыл өнімдерге төзімсіз болады.
Бұл тістердің сезімталдығына қалай әсер етеді?
Шылым шегу эмальдың бұзылу процесін жеделдететініне байланысты тістер температуралық өзгерістерге сезімтал болады. Бұл ыстық немесе суық тағамды жегенде ауырсынуға әкеліп, кариес пайда болу қаупін арттыруы мүмкін.
3. Десна мәселелері: қабынулар мен аурулар
Көптеген адамдар үшін шылым шегу тек тістердің сарғаюын тудырады, бірақ кейбіреулер үшін бұл десналармен байланысты басқа да ауыр мәселелерге әкелуі мүмкін. Шылым шегу десналардағы қан айналымын төмендетіп, олардың қабынулардан кейін қалпына келу қабілетін нашарлатады. Бұл гингивит пен пародонтит сияқты десна ауруларының пайда болу қаупін арттырады, егер оларды емдемесе, тістердің түсуіне әкелуі мүмкін.
Десналармен не болады?
Ұзақ уақыт шылым шеккенде, десналар серпімділігін жоғалтып, қабынуға бейім болады. Бұл десналардың қан кетуі, ісінуі, тіпті рецессия – деснаның тістерден шегінуі және олардың түбірлерін ашуы сияқты мәселелерге әкелуі мүмкін. Бұл өз кезегінде тістердің сезімталдығын арттырып, түбірлердегі кариестің дамуына себеп болуы мүмкін.
4. Стоматологиялық процедуралардан кейін зақымданудың мәселелері
Егер сіз шылым шегетін болсаңыз, стоматологиялық процедуралардан кейін қалпына келу уақыты айтарлықтай ұзартылуы мүмкін. Шылым шегу қан айналымын бұзады, бұл қалпына келуді баяулатып, инфекциялар қаупін арттырады. Бұл дегеніміз, хирургиялық араласуды қажет ететін стоматологиялық операциялар қалпына келу үшін ұзақ уақытты талап етуі мүмкін және күрделі мәселелерге әкелуі мүмкін.
5. Шылым шегудің тістер мен десналарға зиянын қалай азайтуға болады?
Шылым шегудің барлық салдарын болдырмаудың ең жақсы жолы – оны тоқтату, бірақ тістер мен десналар үшін зиянды азайтуға көмектесетін бірнеше әдіс бар.
- Тістерді жүйелі түрде тазалау: Әр күн сайын екі рет фтор бар пастамен тістерді тазалаңыз. Ағартатын пасталар да тістердің сарғаю әсерін азайтуға көмектеседі. Бірақ тек жүйелі тазалау шылым шегудің барлық салдарын жоя алмайтынын ескеру қажет.
- Кәсіби тазалау: Стоматологқа жиі барып, кәсіби тазалау жүргізу шылымның әсерінен жиналған тозаңды алып тастауға көмектеседі. Бұл сондай-ақ кариес пен десна ауруларының алдын алуға көмектеседі.
- Ауыз қуысына арналған тұндырмалар: Антибактериалды тұндырмалар десналар денсаулығын сақтап, қабынудың пайда болуын болдырмауға көмектеседі. Сондай-ақ, мұндай өнімдер ауыздағы жағымсыз иісті жойып, тыныс алуды жақсартады.
- Ағартатын тіс пасталарын қолдану: Тістердің сарғаюын азайту үшін ағартатын әсері бар пасталарды таңдаңыз. Бірақ бұл пасталарды абайлап пайдаланыңыз, өйткені олар әдеттегі пасталарға қарағанда абразивті болуы мүмкін.
- Ауыз қуысының ылғалдануы: Шылым шегу ауыздың құрғауына әкелсе, сілекей бөлінуін ынталандыру үшін ылғалдандыратын спрейлер немесе қантсыз шайнау сағызын қолдану ұсынылады.
Қорытынды
Көптеген шылым шегушілер үшін шылым шегудің тістерге әсері эмальдың сарғаюы болып табылады. Бұл эстетикалық мәселе болса да, ол тістер мен десналардың басқа да денсаулық мәселелерінің белгісі болуы мүмкін. Шылым шегу эмальдың бұзылуын жылдамдатып, тістердің сезімталдығын арттырып, десна ауруларының қаупін, мысалы, гингивит және пародонтит сияқты аурулардың пайда болуын ұлғайтады. Зиянды азайту үшін тістерді жүйелі түрде тазалау, ағартатын пасталар пайдалану және стоматологқа бару маңызды. Бірақ тістер мен десналардың денсаулығын сақтау үшін ең тиімді әдіс – шылым шегуді тоқтату.
