Цистит — бұл қуықтың қабынуы, көбінесе инфекция нәтижесінде пайда болады. Бұл ауру әйелдер арасында жиі кездескенімен, ерлерде де пайда болуы мүмкін, және оның белгілері де ауыр және жағымсыз болуы мүмкін. Ерлерде цистит әртүрлі себептерден туындауы мүмкін, мысалы, зәр шығару жолдарының инфекциясы, простатит, зәр тастары немесе тіпті жарақаттар. Циститтің пайда болғанын қалай анықтауға болатынын, не істеу керектігін және тиімді емдеуді қалай жүргізу керектігін түсіну маңызды.
1. Ерлерде циститті түсіну
Ерлерде цистит түрлі себептерге байланысты әртүрлі түрде көрінуі мүмкін. Ең жиі кездесетін белгілер:
- Жиі және ауыр зәр шығару.
- Зәр шығару кезінде күйік немесе ауыру сезімі.
- Іштің төменгі бөлігі мен жамбас аймағында ауырсыну.
- Температураның көтерілуі, қалтырау және әлсіздік.
- Кейде зәрде қанды (гематурия) көру.
Егер сізде осындай белгілер байқалса, тез арада дәрігерге жүгініп, диагноз қою және емдеу алу өте маңызды.
2. Ерлерде циститтің себептері
Ерлерде циститтің бірнеше негізгі себептері бар:
- Зәр шығару жолдарының инфекциясы (ЗЖИ) — бұл циститтің ең жиі себебі. Инфекция қуыққа уретра арқылы түседі.
- Простатит — қуықасты безінің қабынуы, көбінесе инфекциямен байланысты, циститтің себебі болуы мүмкін.
- Зәр тастары ауруы — зәр таслары қуықтың қабырғаларын тітіркендіріп, қабынуды тудыруы мүмкін.
- Зәр шығару жолдарының бітелуі — ұлғайған простата немесе уретраның тарылуы зәрдің қалыпты шығуына кедергі келтіріп, инфекцияның дамуына ықпал етеді.
- Жарақаттар мен зақымдар — қуық немесе уретраның механикалық зақымдануы қабынуға әкелуі мүмкін.
3. Циститті диагностикалау
Цистит диагнозын нақты қою үшін дәрігер бірнеше зерттеу жүргізеді:
- Зәр анализі — инфекцияның, қанның немесе қабынудың бар-жоғын анықтайды.
- Қуық пен бүйректердің ультрадыбыстық зерттеуі — зәр тастары немесе басқа аномалияларды жоққа шығарады.
- Зәрді егу — инфекцияны тудыратын нақты патогенді анықтау үшін қолданылады.
- Цистоскопия — сирек жағдайда қуықтың ішкі бетін тексеру үшін жүргізіледі, егер басқа әдістер анық жауап бермесе.
4. Цистит болған жағдайда не істеу керек: емдеу және көмек
Егер сізде цистит анықталса, оны мүмкіндігінше ертерек емдеу маңызды. Міне, жағдайды жеңілдету және сауығуды жеделдету үшін жасалатын негізгі қадамдар:
1. Дәрігерге жүгіну
Алдымен дәрігерге барып, дұрыс емді алу қажет. Ол келесі емдерді ұсынуы мүмкін:
- Антибиотиктер — бұл бактериялық циститті емдеудің негізгі әдісі. Препарат инфекцияның түріне байланысты таңдалады.
- Қабынуға қарсы дәрілер — ауырсынуды және қабынуды жеңілдетуге көмектеседі.
- Қуықтың микрофлорасын жақсартатын препараттар — циститтің қайталануын болдырмау үшін зәр шығару жолдарының қалыпты микрофлорасын қалпына келтіруге арналған дәрілерді тағайындауы мүмкін.
2. Көп су ішу
Циститті емдеудің маңызды әдістерінің бірі — көп су ішу. Бұл зәр шығару жолдарын жуып, бактериялардың организмнен шығуын тездетеді. Күніне кем дегенде 2 литр су ішу ұсынылады. Арнайы пайдалы:
- Газсыз минералды су.
- Жидек шырыны (брусника).
- Шөптік шайлар, мысалы, ромашка, толокнянка немесе итмұрын.
3. Жеңіл диета
Цистит кезінде тамақтану өте маңызды, тітіркендіретін тағамдарды шектеу қажет. Мыналарды тұтынбаған жөн:
- Ащы және майлы тағамдар.
- Алкоголь.
- Кофе мен күшті шайлар.
- Қант көп құрамды өнімдер.
Жеңіл және оңай сіңетін тағамдарға артықшылық беру керек, мысалы, жармалар, буға піскен ет, көкөністер мен жемістер.
4. Ауырсынуды жеңілдету үшін жылу қолдану
Цистит кезінде іштің төменгі бөлігіне жылу қолдану ауырсынуды жеңілдетуге көмектеседі. Ішке жылытқыш немесе жылы шүберек қою арқылы симптомдарды жеңілдетуге болады. Бірақ абай болыңыз, артық қыздырмаңыз, себебі бұл жағдайды нашарлатуы мүмкін.
5. Жыныстық қатынастан бас тарту
Циститті емдеу кезінде жыныстық қатынастан аулақ болу ұсынылады, өйткені қабынған тіндерді жарақаттау және инфекцияның таралуын болдырмау керек.
6. Демалу және тыныштық
Ауру кезінде физикалық жүктемелер мен стресстен аулақ болу керек, денеге қалпына келуге уақыт беру маңызды. Жатақ режимі және демалыс сауығуды жылдамдатады.
5. Циститтің алдын алу
Циститтің қайталануын болдырмау және зәр шығару жолдарының денсаулығын сақтау үшін бірнеше қарапайым ережелерді сақтау керек:
- Жеке гигиенаны сақтау, жұмсақ жуу құралдарын пайдаланып, антисептиктерді тым көп қолданбау.
- Зәр шығару әрекетін ұстап қалмаңыз. Уақытылы қуықты босатып, зәрдің тоқтап қалуына жол бермеңіз.
- Дұрыс тамақтанып, суықтаудан аулақ болыңыз.
- Егер сізде простата аурулары болса, урологқа уақытылы тексеруден өтіңіз.
6. Қашан дәрігерге жүгіну керек?
Егер цистит белгілері бірнеше күннен кейін емдеуден кейін жойылмаса немесе нашарласа, дәрігерге жүгіну қажет. Сондай-ақ, келесі белгілер пайда болған жағдайда жедел медициналық көмекке жүгіну керек:
- Жоғары температура, қалтырау, әлсіздік.
- Зәрде қанның пайда болуы.
- Іштің төменгі бөлігі мен белде қатты ауырсыну.
- Зәр шығару кезінде ауырсыну және дене қызуының көтерілуі.
Цистит ерлерде ауыр және жағымсыз ауру болуы мүмкін, бірақ дер кезінде емделіп, дәрігердің ұсыныстарын орындаса, оның белгілерін жылдам жеңілдетуге болады. Ең бастысы — дәрігерге уақытылы барып, өз бетінше емделмей, асқынулардың алдын алу.
