Асқазанды шаю — бұл уларды, токсиндерді немесе зиянды заттарды асқазаннан алып тастауға бағытталған процедура. Ол уланулар, дәрі-дәрмектердің артық дозалануы немесе сапасыз тамақ ішкен кезде қажет болуы мүмкін. Алайда, асқазанды шаю — бұл күрделі манипуляция, және кейде бұл процедура қауіпті болуы мүмкін. Осы мақалада біз асқазанды не үшін және қашан шаю керектігін, сондай-ақ дұрыс орындау әдістерін қарастырамыз.
Асқазанды не үшін шаю қажет?
Улану жағдайында:
- Пищевое отравление (бұзылған тамақ, токсиндер).
- Химиялық заттармен улану (үй химиясы, улар).
- Дәрі-дәрмектердің артық дозалануы.
- Токсиндерді жою: Егер адам қауіпті зат қабылдаса, асқазанды шаю токсиндердің қанға сіңуін болдырмауға көмектеседі.
- Медициналық процедуралар алдында: Кейде асқазанды шаю операциялар немесе диагностикалық процедуралар алдында жүргізіледі.
Қашан асқазанды үйде шаюға болады?
Асқазанды үйде шаю тек жеңіл улану жағдайында ғана жүзеге асырылуы мүмкін, адамның жағдайы тұрақты болып, өміріне қауіп төнбегенде. Мысалы:
- Пищевое отравление (құсу, әлсіздік, жүрек айну).
- Сапасыз тамақтан аз мөлшерде улану.
- Дәрі-дәрмектердің жеңіл артық дозалануы (дәрігермен кеңескеннен кейін).
Қашан асқазанды шаюды тек дәрігер жасауы керек?
- Қышқылдар немесе сілтілермен улану: Асқазанды шаю өңештің күйіп қалуына әкеліп, жағдайды нашарлатуы мүмкін.
- Мұнай өнімдерімен улану (бензин, керосин): Бұл заттар өкпеге түсіп, пневмонияға себеп болуы мүмкін.
- Сананың бұзылуы: Егер адам есінен танып немесе өте әлсіз болса, құсықтың тыныс алу жолдарына түсіп кету қаупі жоғары болады.
- Қанмен құсу: Бұл ішкі қан кетуді көрсетеді және аса қауіпті болуы мүмкін.
- Ауыр жағдайлар: Жоғары температура, ұстамалар, тыныс алу немесе жүрек ритмінің бұзылуы.
Осындай жағдайларда жедел жәрдем шақыру қажет. Асқазанды шаю ауруханада арнайы зонд арқылы және дәрігердің бақылауымен жүргізіледі.
Асқазанды үйде қалай шаюға болады?
Егер адамның жағдайы осыған мүмкіндік берсе, асқазанды үйде шаюға болады. Міне, қадамдық нұсқаулық:
Ерітіндіні дайындау:
- Жуынған таза су (20-24°C) пайдаланыңыз.
- Бір шәй қасық тұзды (NaCl ерітіндісі) бір литр суға қосуға болады.
- Ересектер үшін жалпы сұйықтық мөлшері — 5-10 литр, балалар үшін — 1-2 литр.
Сұйықтықты ішу:
- Адамға бір ретте 500-1000 мл ерітінді ішу керек (балаларға — 200-300 мл).
- Содан кейін құсуды шақыру қажет.
Құсу шақыру:
- Адамды алға қарай наклондап, әжетхана немесе табуретканың үстіне отырғызыңыз.
- Таза қасықпен немесе марляға оралған саусақпен тілдің түбіріне қысым жасаңыз.
- Процедураны қайталаңыз, құсатын заттар айқын мөлдір болғанша.
Промываниядан кейін:
- Адамға сорбент беріңіз (мысалы, "Активированный уголь", "Энтеросгель", "Диотабс").
- Жеңіл тынығу және көп мөлшерде сұйықтық (су, регидратациялық ерітінділер) ішуін қамтамасыз етіңіз.
Маңызды ұсыныстар:
- Егер адам есінен танып қалса, асқазанды шаюды жасамаңыз.
- Ерітіндіні дайындау үшін сода немесе басқа агрессивті заттарды пайдаланбаңыз.
- Егер жағдай нашарласа (есінен тану, ұстамалар, құсуда қан), дереу жедел жәрдем шақырыңыз.
- Асқазанды шаюдан кейін дәрігерге барып, әрі қарай бақылауды қамтамасыз ету маңызды.
Уланудың алдын алу шаралары:
- Тамақтың сапасын және сақтау мерзімін қадағалаңыз.
- Дәрі-дәрмектер мен химиялық заттарды балаларға қолжетімді емес жерде сақтаңыз.
- Гигиеналық ережелерді сақтаңыз (қол жуу, таза ыдыс-аяқ пайдалану).
Қорытынды
Асқазанды шаю — улану кезінде өмірді сақтап қалуға көмектесетін шұғыл шара. Алайда, қиын жағдайларда әрқашан медициналық көмекке жүгіну қажет.
