Қарт адамдарда ентігу әртүрлі себептермен пайда болуы мүмкін, оның ішінде жас ерекшеліктеріне байланысты өзгерістер, созылмалы аурулар немесе жедел жағдайлар. Міне, негізгі жағдайлар, ұсыныстар мен кеңестер:
Ентігу пайда болатын жағдайлар:
- Физикалық жүктеме: Тіпті жеңіл жаттығулар (жаяу жүру, баспалдақпен көтерілу) физикалық шыдамдылықтың төмендеуі нәтижесінде ентігуге себеп болуы мүмкін.
- Созылмалы аурулар: Жүрек жеткіліксіздігі, созылмалы обструктивті өкпе ауруы, астма, анемия.
- Жедел жағдайлар: Пневмония, өкпе артериясының тромбоэмболиясы, инфаркт, созылмалы аурулардың асқынуы.
- Стресс немесе уайым: Эмоционалды күйзеліс тыныс алудың жиілеуіне себеп болуы мүмкін.
- Артық салмақ немесе аз қимылдау: Артық салмақ және физикалық дайындықтың төмендігі ентігуді күшейтеді.
Ентігу кезінде не істеу керек?
- Тынығу және демалу: Егер ентігу физикалық жүктемеден кейін пайда болса, белсенділікті тоқтатып, отырыңыз.
- Қолайлы жағдай жасаңыз: Қолдарыңызға сүйеніп отырыңыз немесе басыңызды көтеріп жатуға тырысыңыз.
- Желдетуді қамтамасыз ету: Терезені ашып, таза ауаға шығыңыз.
- Медитация мен терең тыныс алу: Мұрынмен терең тыныс алып, ауызбен баяу шығарыңыз.
- Ингалятор пайдалану: Егер ентігу астмамен немесе созылмалы обструктивті өкпе ауруымен байланысты болса және дәрігер тағайындаған препараттар болса.
- Паникадан аулақ болу: Уайымдау ентігуді күшейтеді.
Дәрігерге қашан жүгіну керек?
- Ентігу кенеттен және айқын себепсіз пайда болса.
- Жағдай кеуде ауырсынуы, бас айналу, еріндердің көгеруі немесе ессіздікпен бірге болса.
- Ентігу тынығудан кейін де жақсармай немесе күшейе түссе.
- Аяқтардың ісінуі, қақырықпен немесе қанмен жөтел пайда болса.
Ентігудің алдын алу:
- Жүйелі физикалық белсенділік: Жеңіл жаттығулар (жаяу жүру, тыныс алу гимнастикасы) жүрек пен өкпенің жұмысын жақсартады.
- Салмақты бақылау: Салмақты азайту жүрек пен өкпеге түсетін жүктемені азайтады.
- Созылмалы ауруларды емдеу: Дәрігердің ұсыныстарын орындап, тағайындалған дәрілерді қабылдаңыз.
- Стресстерден аулақ болу: Релаксация техникасын үйреніңіз (медитация, йога).
- Темекі шегуден бас тарту: Темекі шегу өкпе жағдайын нашарлатады.
- Дұрыс тамақтану: Асқынудан аулақ болыңыз, тұзды аз пайдаланыңыз.
Пайдалы кеңестер:
- Түнде тыныс алуды жеңілдету үшін төсектің басын көтеріп ұйықтаңыз.
- Температура мен ылғалдылықтың күрт өзгерістерінен аулақ болыңыз.
- Құрсақты қысатын киімдерді киюден аулақ болыңыз.
- Қақырықтың қоюлануын болдырмау үшін жеткілікті мөлшерде су ішіңіз.
Егер ентігу жиілеуге бастаса немесе күнделікті өмірге кедергі жасай бастаса, міндетті түрде дәрігерге қаралып, диагностика және емдеу алу қажет.
