Варикозды кеңею (варикоз) — бұл аяқтардағы тамырлардың кеңеюі, жұқаруы және бұралуы жағдайы. Бұл веноздық клапандардың дұрыс жұмыс істемеуімен байланысты, олар толық жабылмай, қанның тамырларда тұрып қалуына себеп болады. Соның нәтижесінде тамыр қабырғаларына қысым артып, олар өздерінің серпімділігін жоғалтады.
Неліктен варикоз пайда болады?
- Генетикалық бейімділік: Егер ата-анаңызда немесе жақын туыстарыңызда варикоз болса, бұл аурудың сізде пайда болу ықтималдығы жоғары болады.
- Жүктілік: Веналарға артылған жүктеме, гормондық өзгерістер және жатырдың тамырларға қысымы варикоздың дамуына әсер етуі мүмкін.
- Ұзақ уақыт бойы тұрмау немесе отыру: Ұзақ уақыт бойы тұрып жұмыс істейтін (мұғалімдер, сатушылар, кеңсе қызметкерлері) немесе отыратын адамдар бұл ауруға ұшырайды.
- Артық салмақ: Аяқтарға қосымша жүктеме салмақтың артуына байланысты варикоздың дамуын күшейтеді.
- Жасы: Жасы ұлғайған сайын тамырлар серпімділігін жоғалтып, варикоздың қаупі артады.
- Гормондық өзгерістер: Контрацептивтерді қолдану немесе менопауза кезеңі де варикоздың дамуына ықпал етуі мүмкін.
Варикозды қалай емдеуге болады?
Медикаментозды емдеу
Қан тамырларының тонусын жақсартуға және аурудың дамуын тоқтатуға көмектесетін препараттар бар. Бұл дәрілерге флеботропты компоненттер (мысалы: Detralex немесе Venoruton) бар таблеткалар мен майлар жатады.
Компрессиялық киім
Компрессиялық шұлықтар немесе леггинстерді пайдалану қан айналымын жақсартып, ісінуді азайтуға және веналардың одан әрі кеңеюін болдырмауға көмектеседі.
Физикалық белсенділік
Тұрақты физикалық жаттығулар, мысалы, жүру, жүзу немесе йога, венозды қан ағынын жақсартуға және тамыр қабырғаларын күшейтуге ықпал етеді.
Лазерлік терапия немесе склеротерапия
Егер варикозды кеңею прогрессиясын жалғастырса, минималды инвазивті емдеу әдістері, мысалы, лазерлік коагуляция немесе склеротерапия, тағайындалуы мүмкін. Бұл әдістерде зақымдалған веналар «жабылады».
Хирургиялық араласу
Егер басқа емдеу әдістері тиімді болмаса, ауыр жағдайларда зақымдалған веналарды хирургиялық жолмен алып тастау қажет болуы мүмкін.
Варикоздың алдын алу
- Салмақты бақылау: Артық салмақ аяқтарға қосымша жүктеме түсіріп, варикоздың даму ықтималдығын арттырады.
- Тұрақты қозғалыс: Ұзақ уақыт бойы отырмауға немесе тұрмауға тырысыңыз. Егер жұмыс кезінде ұзақ уақыт отырсаңыз, үзілістер жасап, жаттығу жасаңыз.
- Қолайлы аяқ киімді кию: Жоғары өкшелі және тар аяқ киімдерден аулақ болыңыз, өйткені олар қан айналымын нашарлатады.
- Компрессиялық шұлықтар қолдану: Олар варикоздың алдын алу үшін пайдалы болуы мүмкін, әсіресе аяққа ұзақ жүктеме түскенде.
Қашан дәрігерге қаралу керек?
- Ауырсыну мен ісіну: Егер аяқтарыңызда ауырсыну, ісіну немесе ауырлық сезімі пайда болса, дәрігермен кеңесіңіз.
- Тері түсінің өзгеруі: Аяқтағы қызару, күңгірттену немесе жаралар аурудың өршуін білдіруі мүмкін.
- Веноздық түйіндер: Егер үлкен, ісінген веналар көрінсе, флебологқа кеңес алу керек.
- Қан кету: Егер варикозды вена зақымданып, қан кетсе, дереу дәрігерге жүгіну қажет.
Қорытынды
Варикоз — бұл көңіл бөлуді талап ететін ауыр ауру. Егер сізде варикоздың алғашқы белгілері байқалса, мысалы, аяқтағы шаршау, ісіну немесе кеңейген веналар, дәрігерге баруды кейінге қалдырмаңыз. Уақытылы медициналық көмекке жүгіну және дәрігердің ұсыныстарын орындау ауыр асқынулардың алдын алып, өмір сапасын жақсартуға көмектеседі.
