Аяқтың саңырауқұлақ ауруы (микоз) — бұл терінің үстіңгі қабаттарын зақымдайтын патогенді саңырауқұлақтардан туындайтын инфекциялық ауру. Бұл ауру көбінесе Dermatophytes тобына жататын саңырауқұлақтардан пайда болады және теріде қабыну, қышу және қабыршақтану тудырады. Саңырауқұлақтар ылғалды және жылы ортада тез көбейеді, сондықтан аяқтар осы аурудың дамуына өте қолайлы орта болып табылады. Бұл ауру көбіне аяқ киімде ұзақ уақыт жүрген адамдарда, әсіресе ылғалды ортаға бай қоғамдық орындарда (жүзу бассейндері, тренажер залдары, душ бөлмелері, сауналар) жиі кездеседі.
Аяқтың саңырауқұлақ ауруы қалай пайда болады?
Аяқтың саңырауқұлақ ауруы көбіне жұқтырған беттермен немесе адамдармен тікелей байланыс кезінде таралады. Аурудың пайда болуына ықпал ететін негізгі факторлар:
- Аяқтың көп терлеуі: Егер аяқтар жиі терлесе, саңырауқұлақтардың көбеюіне өте қолайлы жағдайлар туындайды.
- Тар және синтетикалық аяқ киім кию: Мұндай аяқ киімдер ауаның өтуіне кедергі жасап, аяқтардың қызып кетуіне ықпал етеді, бұл ылғалды орта қалыптастырады.
- Қоғамдық орындарды жиі пайдалану: Жүзу бассейндері, душ бөлмелері және спорт залдары сияқты ылғалды жерлерде жүру, саңырауқұлақтармен жұқтырудың негізгі көзі болып табылады.
- Иммунитеттің әлсіреуі: Диабет сияқты созылмалы аурулардың болуы немесе иммундық жүйені әлсірететін дәрілерді қабылдау саңырауқұлақпен жұқтыру қаупін арттырады.
- Аяқтың тазалығы мен құрғақтығын қамтамасыз ете алмау: Егер аяқтар үнемі ылғалды шұлықтар немесе аяқ киімде болса, саңырауқұлақпен жұқтыру ықтималдығы артады.
Аяқтың саңырауқұлақ ауруын қалай емдеуге болады?
Медикаментозды емдеу:
- Противогрибковые кремдер мен майлар: Бұл саңырауқұлақтың бастапқы кезеңдерінде қолданылатын негізгі емдеу әдісі. Lamisil, Mycostatin, Lotrimin сияқты дәрілер теріге тікелей жағылуы керек. Емдеу алдында теріні жуып, құрғатып алу маңызды.
- Противогрибковые ұнтақтар: Бұл құралдар аяқ киімде ылғалды азайтуға көмектеседі және инфекцияның қайта таралуын болдырмауға көмектеседі. Бұл дәрілер профилактика ретінде де қолданылуы мүмкін.
- Таблетка түріндегі препараттар: Егер жергілікті емдеу нәтиже бермесе, дәрігер Lamisil, Sporanox, Diflucan сияқты жүйелі препараттарды тағайындауы мүмкін. Бұл дәрілер саңырауқұлақты ағза ішінен жойып, үлкен зақымдану жағдайларында тиімді болады.
Гигиена:
- Аяқтарды жиі жуу және мұқият құрғату: Әсіресе аяқ арасындағы саңылауларды мұқият құрғату өте маңызды, себебі олар саңырауқұлақтың көбейетін негізгі орны болып табылады. Мақта сүлгілерін пайдалану және ортақ дәретхана жуу құралдарын қолданудан аулақ болу керек.
- Антибактериалды және противогрибковые құралдар: Нарықта аяқтардың терісіне арналған арнайы құралдар бар, олар инфекцияның алдын алу мен жазылу процесін жылдамдатуға көмектеседі.
- Күн сайын шұлық пен аяқ киімді ауыстыру: Табиғи материалдардан (мақта, жүн) жасалған шұлықтарды кию, терді жақсы сіңіреді. Аяқ киім ыңғайлы және ауа өткізетін болуы керек.
Үйдегі емдеу әдістері:
- Күкіртті ванналар: Алма сірке суын (немесе кәдімгі сірке суын) сумен 1:1 араластырып, аяқтарды 15–20 минутқа сол ерітіндіде жібіту. Сірке суы саңырауқұлақты өлтіруге және қабынуды азайтуға көмектеседі.
- Шай ағашының майы: Шай ағашы майының антисептикалық және противогрибковый қасиеттері бар. Қышыма мен қабынуды жеңілдету үшін майды күніне 1-2 рет зарарланған жерлерге жағуға болады.
- Сода: Сода қышуды және ыңғайсыздықты азайтуға көмектеседі. Оны паста ретінде қолдануға (сумен араластырып) немесе ванналарға қосуға болады.
Қашан дәрігерге бару керек?
Егер 2-3 апта бойы өздігінен емделгеннен кейін саңырауқұлақ кетпесе немесе белгілер күшейсе, бұл инфекцияның көбірек емдеуді қажет ететінін білдіруі мүмкін. Дәрігерге бару керек:
- Қатты қышу, ісіну немесе қабыну: Егер сізде ауырсыну, қабыну немесе ісінудің айтарлықтай артуы байқалса.
- Инфекцияның басқа дене бөліктері мен тырнақтарға таралуы: Саңырауқұлақ тек аяқ терісін ғана емес, тырнақтарды да жұқтыруы мүмкін, бұл басқа емдеу схемасын талап етеді.
- Ірің немесе абсцесс пайда болуы: Егер ірің немесе іріңді түзілімдер пайда болса, бұл бактериялық инфекцияның қосылуын көрсетеді.
Дәрігер күшті противогрибковые дәрілерді, оның ішінде таблеткаларды тағайындауы мүмкін, ал ауыр зақымдар мен асқынулар жағдайында инфицирленген тырнақтарды алып тастау ұсынылуы мүмкін.
Аяқтың саңырауқұлақ ауруының алдын алу:
- Табиғи материалдардан жасалған аяқ киім киіңіз (тері, барқыт, мата), олар жақсы ауа өткізеді және терлеуді болдырмайды.
- Аяқ киімге противогрибковые ұнтақтар немесе спрейлер қолданыңыз. Бұл саңырауқұлақтардың дамуын болдырмауға көмектеседі, әсіресе терлеуге бейім болсаңыз.
- Аяқ киім мен шұлықты саңырауқұлақтарды өлтіретін құралдармен өңдеңіз. Бұл қайта жұқтыру қаупін азайтуға көмектеседі.
Қорытынды
Аяқтың саңырауқұлақ ауруы тек жағымсыз ғана емес, сонымен қатар жұқпалы ауру болып табылады, сондықтан оны емдеуге мұқият қарау және уақытылы емдеу қажет. Егер сіз қышуды, қабыршақтануды, жарылуларды немесе қызаруды байқасаңыз, емдеуді кейінге қалдырмаңыз. Инфекциямен күресуді неғұрлым ерте бастасаңыз, соғұрлым тезірек мәселені шешіп, оның таралуын болдырмайсыз.
