Бородавка — бұл адамның терісінде пайда болатын, адамның папилломасы вирусы (HPV) арқылы туындайтын кішігірім ісік. Көбінесе бородавкалар зиянсыз болып табылады, бірақ оларға дұрыс қарау маңызды және қай кезде дәрігерге көріну керек екенін білу қажет.
Бородавкалар қалай пайда болады және олардың себептері
Бородавкалардың негізгі себебі — адамның папилломасы вирусы (HPV). Осы вирустың 100-ден астам түрі бар және олардың кейбіреулері терінің жоғарғы қабатындағы клеткалардың көбеюіне себеп болып, бородавкаларды қалыптастырады.
Бородавкалар пайда болу себептері:
- Вируспен байланыс — бородавкалар жұқтырылған терімен тікелей байланыс арқылы немесе қоғамдық заттар арқылы (мысалы: сүлгілер, бассейннің кілемшелері) берілуі мүмкін.
- Тері зақымдануы — теріде пайда болған майда жарықтар немесе кесілген жерлер вирустың теріге енуіне жол ашады.
- Иммунитеттің әлсіреуі — иммунитеті әлсіреген адамдар (мысалы, аурулар немесе ұзақ уақыт дәрілер қолдану салдарынан) папиллома вирусына бейім келеді.
Бородавкалардың түрлері:
- Әдеттегі бородавкалар — кедір-бұдырлы, көбіне қолдарда немесе саусақтарда пайда болады.
- Тегіс бородавкалар — кішкентай, тегіс, көбінесе бетте немесе қолдарда кездеседі.
- Табандық бородавкалар — аяқтың табанында өседі, жүру кезінде ауырсынуды тудыруы мүмкін.
- Жыныс мүшелеріндегі бородавкалар — жыныс мүшелерінде пайда болады және жыныстық жолмен жұғады.
Қашан алаңдауға болмайды?
Көбінесе бородавкалар қауіпті емес және өздігінен жазылып кетуі мүмкін, әсіресе егер олар ауырсынуды тудырмаса. Бородавкалар бірнеше айдан немесе жылдан кейін емдеусіз жоғалып кетуі мүмкін. Оларға тек бақылау жасау керек, олар өзгеріп кетпегенін тексеріңіз.
Дәрігерге қашан жүгіну қажет?
- Бородавка пішіні, көлемі немесе түсі өзгерсе — бұл оның қатерлі ісікке айналғанын білдіруі мүмкін.
- Ауырсыну немесе ыңғайсыздық пайда болса — бородавка жанасудан немесе қысымнан ауырса, бұл қосымша күтімді талап етеді.
- Жаңа бородавкалар пайда болса — әсіресе олардың саны көбейіп, бір жерге жиналса немесе олар тез өсіп жатса.
- Жыныс мүшелеріндегі бородавкалар — бұл бородавкалар жатыр мойнының қатерлі ісігінің қаупімен байланысты болуы мүмкін, әсіресе әйелдерде.
- Эстетикалық немесе психологиялық дискомфорт тудыратын жағдайлар — егер бородавка сізге ыңғайсыздық тудырып, көңіл-күйіңізге әсер етсе.
Бородавкаларды емдеу жолдары:
Медикаменттер:
- Салицил қышқылы бар дәрілер — бородавканы ерітуге көмектеседі.
- Иммуностимуляторлар — ағзаның вирустың әсеріне қарсы күресуіне көмектеседі.
Бородавкаларды жою:
- Криотерапия — бородавканы сұйық азотпен мұздату арқылы жою.
- Лазерлік жою — лазермен бородавканың ұлпаларын жою.
- Электрокоагуляция — электр тогымен жою әдісі.
Халықтық әдістер — мысалы, тазартқыш шөп (чистотел), сірке суы немесе сарымсақ. Бірақ осы әдістердің тиімділігі әрқашан дәлелденген жоқ және олар теріні күйдіруі немесе тітіркену тудыруы мүмкін.
Бородавкалардың пайда болуының алдын алу жолдары:
- Гигиенаны сақтау — қолды жуу, басқалардың сүлгілерін немесе аяқ киімін пайдаланбау.
- Тері жарақаттарының алдын алу — теріні зақымдамауға тырысыңыз, бұл вирустың ену қаупін азайтады.
- Иммунитетті күшейту — салауатты өмір салтын ұстану, теңгерімді тамақтану және физикалық белсенділік иммунитетті нығайтуға көмектеседі.
Қорытынды
Бородавкалар көбінесе зиянсыз, бірақ олардың жағдайын бақылап отыру өте маңызды. Егер бородавка өзгерсе немесе ыңғайсыздық тудырса, дәрігермен кеңесу қажет. Ерте медициналық көмек алу ықтимал асқынулардан сақтануға көмектеседі және ең жақсы емдеу әдісін таңдауға мүмкіндік береді.
