Бас ауруы — бұл әлемдегі ең кең тараған аурулардың бірі. Алайда, бас ауруы әрдайым бірдей болмайды. Көптеген адамдар бас ауруына шағымданғанда, олардың нақты қандай түрі екендігін түсіну өте маңызды: мигрень бе, әлде кернеуден туындаған бас ауруы ма? Бұл екі жағдай ұқсас белгілерді көрсеткенімен, оларды емдеу тәсілдері әртүрлі болады.
Мигрень деген не?
Мигрень — бұл созылмалы ауру, ол күшті және пульсирлейтін бас ауруымен сипатталады, әдетте басының бір жағына болады. Бұл ауру бірнеше сағаттан бірнеше күнге дейін созылуы мүмкін. Мигрень көбінесе келесі қосымша белгілермен бірге жүреді:
- Жүрек айнуы
- Құсу
- Жарық пен дыбыстан қорқу (фотофобия және фонофобия)
- Көру бұзылыстары (мысалы, аура — мигрень кезінде жарықтың жарқырауы немесе геометриялық үлгілерді көру)
Мигрень әртүрлі факторлардан туындауы мүмкін, соның ішінде стресс, гормондық өзгерістер, кейбір азық-түліктер мен ұйқының жетіспеушілігі. Мигреньге генетикалық бейімділік бар екені белгілі.
Кернеуден туындаған бас ауруы деген не?
Кернеуден туындаған бас ауруы — бұл ең көп тараған бас ауруы түрі. Бұл ауру әдетте бас пен мойын бұлшықеттерінің кернеуімен байланысты, оны стресс немесе ұзақ уақыттық физикалық жүктеме туындатуы мүмкін. Кернеуден туындаған бас ауруы белгілері:
- Тұрақты, ауырсынусыз бас ауруы, әдетте, симметриялық, барлық басыңызды немесе маңдайды жабады.
- Басқа қысым немесе басыңызға лента байланғандай сезім.
- Сирек түрде жүрек айнуы немесе жарық пен дыбысқа сезімталдық болады.
Бұл түрі көбінесе стресс, шаршау, дұрыс емес поза немесе ұзақ уақыт бір қалыпта отыру (мысалы, компьютер алдында) нәтижесінде пайда болады. Кернеуден туындаған бас ауруы эпизодтық немесе созылмалы болуы мүмкін.
Мигрень мен кернеуден туындаған бас ауруын қалай ажыратуға болады?
1. Ауырсынудың сипаты:
- Мигрень: күшті, пульсирлейтін бас ауруы, көбінесе бір жақ басында болады.
- Кернеу: тұтас бас ауырады, әсіресе маңдай мен самайда тұрақты, ауыртпалықсыз сезім.
2. Ұзақтығы:
- Мигрень: бірнеше сағаттан бірнеше күнге дейін созылуы мүмкін.
- Кернеу: бірнеше сағатқа созылады, бірақ ұзақ уақыт бойы стресс немесе дұрыс емес поза жағдайда ұзаққа созылуы мүмкін.
3. Қосымша белгілер:
- Мигрень: жүрек айнуы, құсу, жарыққа және дыбысқа сезімталдық жиі кездеседі.
- Кернеу: бұл белгілер сирек кездеседі, бірақ басыңызға қысым немесе қысыңқырап байланғандай сезім болуы мүмкін.
4. Триггерлер:
- Мигрень: кейбір тағамдар, күн тәртібіндегі өзгерістер, гормондық тербелістер немесе жарқын жарық сияқты факторлар қоздыруы мүмкін.
- Кернеу: стресс, шаршау, дұрыс емес поза, ұзақ уақыт бір қалыпта отыру секілді себептерден пайда болады.
Мигрень кезінде не істеу керек?
Егер сізде мигрень байқалса, дәрігерге қаралу және тиімді ем тағайындау үшін маңызды. Мигреньді жеңілдетуге көмектесетін бірнеше кеңестер:
- Противомигренозды дәрілер қолдану: Бұл дәрілердің арасында рецептісіз алынатын ауырсынуды басатын дәрілер мен арнайы мигреньге арналған дәрілер бар.
- Қараңғы және тыныш бөлмеде демалу: Мигрень жарыққа және дыбысқа сезімталдықты арттырады, сондықтан қараңғы, тыныш жерде демалу маңызды.
- Салқын немесе жылы компресстер: Кейбір адамдар басына салқын немесе жылы компресс қойған кезде жеңілдік табады.
- Тұрақты ұйқы және тамақтану: Ұйқы мен тамақтанудың жетіспеушілігі мигреньдің қоздырушы факторы болуы мүмкін, сондықтан белгілі бір уақыт режимі ауырудың жиілігін азайтуға көмектеседі.
Кернеуден туындаған бас ауруы кезінде не істеу керек?
- Релаксация және стрессті жеңілдету: Егер бас ауруы стресс себебінен болса, медитация, терең тыныс алу немесе йога сияқты релаксация әдістері көмектесуі мүмкін.
- Массаж: Мойын, иық және бас бөліктерін массаждау бұлшықеттердегі кернеуді азайтып, ауырсынуды жеңілдетуге көмектеседі.
- Дұрыс поза: Бас ауруы ұзақ уақыт бойы дұрыс емес позада отырудан туындаса, дене пішініңізді, әсіресе бас пен мойын жағдайын бақылаңыз.
- Ауырсынуды басатын дәрілер: Ибупрофен немесе парацетамол сияқты дәрілер бас ауруын жеңілдетуге көмектеседі, бірақ оларды артық қолданбау маңызды.
Қашан дәрігерге қаралу керек?
Егер бас ауруы созылмалы, өте қатты немесе ерекше белгілермен (мысалы, көру бұзылыстары, әлсіздік немесе сөйлеу қиындықтары) бірге жүрсе, дәрігерге қаралу керек. Сонымен қатар, егер бас ауруы күн сайын ұлғайып, қалыпты емдеуге жауап бермесе, басқа ауруларды болдырмау үшін толық тексеруден өту қажет.
Қорытынды
Мигрень мен кернеуден туындаған бас ауруы — бұл екі түрлі жағдай, бірақ олардың белгілері ұқсас болуы мүмкін. Олар әртүрлі емдеуді талап етеді. Егер сіз жиі немесе қатты бас ауруымен бетпе-бет келсеңіз, олардың себептерін анықтап, дәрігермен кеңесіңіз. Денсаулығыңызды бақылап, профилактикалық тексеруден өту ауырулардың алдын алу үшін маңызды.
