Парақтап көріңіз, сіздің омыртқаңыз — бұл текшелерден жасалған мұнара. Уақыт өте келе «текшелер» (омыртқалар) тозып, олардың арасындағы «қалқымалар» (омыртқааралық дискілер) серпімділігін жоғалтады. Бұл остеохондроз — дегенеративті ауру, ол көбінесе мойын бөлігін шабуылдайды. Неге мойын? Өйткені ол үнемі қозғалыста: басымызды бұрып, телефонға қарап, компьютерде отырамыз...
Остеохондроздың даму сатылары
Бастапқы сатысы:
Дискілер ылғалды жоғалтады, жеңіл ыңғайсыздық пайда болады.
Дамып келе жатқан сатысы:
Микрожарықтар пайда болады, ауырсыну күшейеді.
Жетілдірілген сатысы:
Диск бұзылады, грыжа немесе протрузия пайда болады.
Омыртқааралық грыжа: бұл не?
Егер остеохондрозды емдемесеңіз, диск «шығып кетіп», жүйке түбіршектерін немесе жұлынды қысуы мүмкін. Бұл грыжа. Мысалға, ауа шары қатты қысылғанда жарылып кететіндей, диск те күшті жүктеме немесе жарақат салдарынан жарылып кетеді.
Белгілер, оларды елемеуге болмайды
Остеохондроз белгілері:
- Мойында ауырсыну, әсіресе ұзақ отырғанда.
- Бас бұрған кезде хруст.
- Қол саусақтарында ұйыған сезім.
Омыртқааралық грыжа белгілері:
- Мойында және қолда қатты «жебе сияқты» ауырсыну.
- Бұлшық еттердің әлсіреуі.
- Бас айналу және құлақта шу (грыжа тамырларды қысқанда).
Неліктен бұл мәселелер туындайды?
Остеохондроз себептері:
- Аз қозғалу.
- Дұрыс емес поза.
- Жастық өзгерістер.
Грыжа себептері:
- Резеңке қозғалыстар (мысалы, ауыр заттар көтеру).
- Жарақаттар.
- Мойынның ұзақ уақыттық шиеленісі.
Мойын ауруларын қалай диагностикалайды?
Остеохондрозды диагностикалау әдістері:
- Рентген: омыртқааралық кеңістіктің тарылуын көрсетеді.
- МРТ: дискілердің жағдайын егжей-тегжейлі көрсетеді.
Грыжаны диагностикалау әдістері:
- МРТ немесе КТ: грыжаның мөлшері мен орналасуын дәл анықтайды.
- Электромиография: жүйке өткізгіштігін тексереді.
Емдеу әдістері: консервативті және хирургиялық
Консервативті емдеу
Дәрі-дәрмек терапиясы:
- Ауырсынуды басатын, миорелаксанта мен В дәрумендері — асқыну кезінде алғашқы көмек.
Физиотерапия:
- Лазер, магнитотерапия және массаж қан айналымын жақсартып, спазмдарды жеңілдетеді.
Хирургиялық араласу
- Операция қажет болса, егер грыжа жұлынды қысса немесе консервативті емдеу көмектеспесе. Қазіргі заманғы әдістер, мысалы, микродискэктомия, минималды жарақатсыз болады.
Алдын алу — ең жақсы ем
Мойын бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығулар
- «Әріптерді» мұрыныңызбен жазу.
- Бас айналдырған кезде баяу жақтарда бұру.
- «Тасбақа» жаттығуы: мойынды алға және артқа созу.
Дұрыс поза — денсаулық кепілі
- Мониторды көз деңгейінде ұстаңыз, ал иекті — жермен параллель етіңіз. Бас сүйегі төбеге қарай созылып жатқандай елестетіңіз.
Алдын алудағы тамақтанудың рөлі
- Кальций (творог, ірімшік).
- Коллаген (желепей, балық).
- D витамині (күн сәулесі, жұмыртқа).
Мойын аурулары туралы мифтер мен шындықтар
Миф 1: Остеохондроз тек қарттарда болады
Жоқ! Гаджеттер әсерінен ол «жасарып» келеді — 20 жасарларда да кездеседі.
Миф 2: Грыжаны массажбен «түзетуге» болады
Қауіпті! Нашар жасалған массаж жағдайды ушықтыруы мүмкін.
Миф 3: Мойындағы ауырсыну әрқашан омыртқамен байланысты
Кейде себеп — стресс немесе бұлшықеттердің қабынуы.
Қорытынды
Мойын — бұл біздің денеміз бен миымыз арасындағы «көпір». Оны қорғаңыз: қозғалыс жасаңыз, позаны қадағалаңыз және ауырсынуды елемеңіз. Есіңізде болсын: алдын алу — емдеуден жақсы!
