Тіс ауруы — адамдар кездесетін ең жағымсыз және тоздыратын мәселелердің бірі. Ол кенеттен пайда болып, өмір сапасын айтарлықтай төмендетуі мүмкін. Дәрігерге бармай тұрып, ауырсынуды қалай жеңілдетуге болатынын білу маңызды. Бұл мақалада біз тіс ауруының себептері, оның сипаты, ауырсынуды жеңілдету әдістері және қашан кәсіби көмекке жүгіну қажеттілігі туралы толық айтып береміз.
Тіс ауруының себептері
Тіс ауруы әртүрлі факторлардан туындауы мүмкін. Олардың негізгі себептері:
- Кариес Тіс эмалі мен дентинінің бұзылуының нәтижесінде қуыс пайда болады, ол әсіресе салқын, ыстық немесе тәтті тағаммен байланысқанда ауырсынуды тудырады.
- Пульпит Тіс нервінің (пульпа) қабынуы көбінесе өткір, пульсациялайтын ауырсынумен жүреді, ол түнде күшеюі мүмкін.
- Периодонтит Тіс түбірінің айналасындағы тіндердің қабынуы, тісіңізге қысым жасалғанда қатты ауырсынуды тудырады.
- Абсцесс Тіс түбірінің маңында гнойлы қабыну өткір ауырсынуды, ісінуді және кейде температураның көтерілуін тудырады.
- Тістердің сезімталдығы Эмалдың жұқаруы немесе тіс тамырларының ашылуы салдарынан салқын, ыстық немесе қышқыл тағаммен байланысқанда ауырсыну пайда болуы мүмкін.
- Ақыл тістерінің шығуы Ақыл тістерінің өсуі көбінесе ыңғайсыздық пен ауырсынумен бірге жүреді, әсіресе егер тіс дұрыс өспесе.
- Тіс жарақаттары Тістердің жарылуы, сызаттары мен сынуы өткір ауырсынуды тудырады.
Тіс ауруының сипаты
Тіс ауруы әртүрлі жолмен көрінуі мүмкін, және оның сипаты жиі мәселенің себебін көрсетеді:
- Өткір, пульсациялайтын ауырсыну — көбінесе пульпит немесе абсцесс белгілерімен байланысты.
- Қабақтың, тұрақты ауырсыну — кариес немесе тіс сезімталдығының белгісі болуы мүмкін.
- Қысым жасағанда ауырсыну — периодонтит немесе тіс жарақатының белгісі.
- Құлаққа, самайға немесе жаққа берілетін ауырсыну — үштік нервтің қабынуы немесе ақыл тістерінің мәселелерімен байланысты болуы мүмкін.
Үй жағдайында тіс ауруын қалай басуға болады
Егер сіз стоматологқа бірден бара алмайтын болсаңыз, ауырсынуды жеңілдету үшін келесі кеңестерді пайдаланыңыз:
- Ауырсынуды басатын дәрі қабылдаңыз Рецептсіз дәрілер, мысалы, ибупрофен (Ibupren) немесе парацетамол (Alvedon), қабынуды азайтуға және ауырсынуды жеңілдетуге көмектеседі.
- Тұзды ерітіндімен аузыңызды шайыңыз 1 шай қасық тұзды бір стакан жылы сумен ерітіп, аузыңызды шайыңыз. Бұл қабынуды азайтуға және ауыз қуысының тазалануына көмектеседі.
- Гвоздика эфир майын қолданыңыз Гвоздика эфир майының бірнеше тамшысын мақта тампонына жағып, ауырған тісіңізге қойыңыз. Гвоздика табиғи анестезия және антисептикалық әсерге ие.
- Салқын компресс қойыңыз Егер ауырсыну ісінумен бірге жүрсе, 15-20 минут бойы бетіңізге салқын компресс қойыңыз. Бұл қабынуды азайтуға көмектеседі.
- Тітіркендіретін тағамнан аулақ болыңыз Тағамнан салқын, ыстық, тәтті және қышқыл өнімдерді алып тастаңыз, өйткені олар ауырсынуды күшейтеді.
- Ауыз гигиенасын сақтаңыз Тістеріңізді абайлап тазалап, тамақ қалдықтарын кетіру үшін тіс жібін пайдаланыңыз, бұл тітіркенуді азайтады.
Қашан дәрігерге жүгіну керек?
Кейбір жағдайлар стоматологқа дереу жүгінуді талап етеді:
- Егер ауырсыну 1-2 күннен артық жалғасып, ауырсынуды басатын дәрілерден кейін азаймаса.
- Бет немесе қызыл иек ісінуі пайда болса.
- Ауырсыну температураның көтерілуі немесе жалпы нашар сезінуімен бірге жүрсе.
- Тіс ауруы жарақаттан кейін пайда болса.
- Аузыңыздан гной немесе жағымсыз иіс шықса.
Қашан үйде емдеумен шектелуге болады?
Егер ауырсыну әлсіз болып, ауырсынуды басатын дәрілерден кейін өтсе, мәселе шұғыл араласуды талап етпеуі мүмкін. Дегенмен, бұл жағдайда да стоматологқа алдын алу мақсатында қаралу үшін жазылу маңызды, себебі асқынуларды болдырмау үшін тексеру қажет.
Тіс ауруының алдын алу
Келешекте тіс ауруларынан сақтану үшін келесі кеңестерге құлақ салыңыз:
- Күн сайын тістеріңізді екі рет тазалаңыз.
- Тістер арасындағы қабықты жою үшін тіс жібін қолданыңыз.
- Стоматологқа профилактикалық тексерулер үшін әр 6 ай сайын баруды әдетке айналдырыңыз.
- Тәтті және қышқыл тағамдарды азайтыңыз.
- Ауыз қуысын қорғау үшін жеткілікті мөлшерде су ішіңіз.
Тіс ауруы — оны елемеуге болмайтын белгі. Дегенмен, егер ауырсыну сізді тосыннан басып алса, ауырсынуды жеңілдету үшін үй әдістерін пайдаланыңыз. Профилактика — тістеріңіздің денсаулығын сақтаудың ең жақсы жолы және болашақта жағымсыз жағдайлардан аулақ болу. Егер сұрақтарыңыз болса немесе көмек қажет болса, мамандарға хабарласып, стоматологқа жазылыңыз.
