Бала көтеру — бұл күрделі және маңызды процесс, оған екі серіктес те қатысады. Әйелдерге жүкті болуға дайындық көп назар аударса да, ер адамның бұл процессіндегі рөлі еш кем емес. Сперманың сапасы, жалпы денсаулық жағдайы, өмір салты — бұның бәрі сәтті ұрықтандыруға және болашақ баланың денсаулығына тікелей әсер етеді. Ер адамға бала көтеруге қалай дайындалуға болады? Қай уақытта дайындықты бастау керек? Қандай анализдер тапсыру керек және әке болуға дайын болу үшін не нәрсеге назар аудару қажет? Осы сұрақтарға жауаптар әр ер адамға өмірінің маңызды кезеңіне дайын болуға көмектеседі.
Ұрықтандыру деген не?
Ұрықтандыру — бұл процестің барысында сперматозоид жұмыртқаны ұрықтандырады. Бұл процесс жыныстық қатынас кезінде басталады, онда ер адамның спермасы қынапқа түседі, одан сперматозоидтар жатыр мен фаллопий түтіктеріне қозғалады, мұнда олар жұмыртқамен кездесуі мүмкін. Ұрықтандыру болуы үшін сперматозоид дені сау, белсенді және жақсы қозғалу қабілетіне ие болуы керек. Алайда ұрықтандыру — тек сперматозоид пен жұмыртқаның физикалық кездесуі ғана емес, сонымен қатар көптеген факторлардың үйлесімі, олар ұрықтандырудың сәттілігіне әсер етеді.
Неліктен ер адамға ұрықтандыруға дайындалу маңызды?
Ер адам өзінің денсаулығы мен өмір салты да ұрықтандыруға әсер ететінін түсінуі тиіс. Сперматогенездің (сперматозоидтардың саны мен сапасы) бұзылуы бедеуліктің себебі болуы мүмкін, сондықтан ұрықтандыруға дайындық тек жауапты көзқарас қана емес, болашақ баланың денсаулығына негіз қалыптастыруда белсенді қатысу болып табылады. Ұрықтандыруға дайындыққа сперма сапасын жақсарту, гормоналды фонды реттеу, салмақты қалыпқа келтіру және зиянды әдеттерден бас тарту кіреді.
Қашан дайындықты бастау керек?
Ұрықтандыруға дайындықты ең жақсысы жоспарланған жүктіліктен 3-6 ай бұрын бастау. Бұл уақыт сперматозоидтардың сапасын жақсарту үшін қажет, өйткені олар ер адамның денесінде шамамен 70-90 күнде дамиды. Осы уақыт аралығында дайындық жасау өзгерістер енгізуге мүмкіндік береді, бұл сәтті ұрықтандыру ықтималдығына және болашақ баланың денсаулығына айтарлықтай әсер етуі мүмкін.
Дайындықтың негізгі қадамдары
Дәрігерге консультация алу
Ұрықтандыруға дайындықты бастамас бұрын, дәрігерге — уролог немесе андрологқа жүгіну маңызды. Ол сіздің денсаулығыңызды тексеріп, тұқым қуалайтын аурулар туралы сұрақтар қояды, ұрықтандыруға әсер етуі мүмкін инфекциялар мен созылмалы ауруларды анықтайды. Дәрігер анализдер тапсыруды және сперма сапасы мен гормоналды фонды тексеруді ұсынуы мүмкін.
Анализдер мен тексерулер
Ұрықтандыруға дайындық үшін ер адамдарға бірнеше анализ тапсыру ұсынылады:
- Спермограмма — сперма сапасының талдауы. Спермограмма сперматозоидтардың саны, олардың қозғалғыштығы, морфологиясы және тіршілігі сияқты параметрлерді бағалауға мүмкіндік береді. Егер спермограммада ауытқулар анықталса, дәрігер емдеу немесе сперма сапасын жақсарту жөнінде кеңестер беруі мүмкін.
- Жалпы қан анализі — инфекциялар немесе қабыну процестерін анықтау үшін.
- Жыныстық жолмен берілетін инфекциялар анализі — ұрықтандыруға және болашақ баланың денсаулығына әсер ететін ауруларды болдырмау үшін.
- Гормоналды анализдер — тестостерон және ұрықтандырумен байланысты басқа гормондардың деңгейін анықтау.
Дұрыс тамақтану
Дұрыс тамақтану — ұрықтандыруға дайындықтың ең маңызды аспектілерінің бірі. Репродуктивті жүйенің денсаулығын сақтау үшін ер адам рационына келесі тағамдарды қосуы тиіс:
- Антиоксиданттарға бай тағамдар — жидектер, жаңғақтар, көкөністер мен жемістер. Антиоксиданттар сперматозоидтарды зақымданудан қорғайды.
- Цинк — бұл минерал сперматозоидтардың денсаулығы үшін маңызды. Цинк теңіз өнімдерінде, ет өнімдерінде, жаңғақтар мен тұқымдарда кездеседі.
- Омега-3 май қышқылдары — олар жасушалардың, соның ішінде сперматозоидтардың денсаулығын сақтауға көмектеседі. Балық, зығыр майы және жаңғақтар омега-3-тің жақсы көздері болып табылады.
- B тобының дәрумендері, С және E дәрумені — сперма сапасын жақсартуға көмектеседі және жалпы денсаулықты қолдайды.
Зиянды әдеттерден бас тарту
Алкоголь, темекі шегу және басқа да зиянды әдеттерден бас тарту ұрықтандыруға дайындық үшін өте маңызды. Темекі шегу және алкогольді шамадан тыс тұтыну сперма сапасын айтарлықтай нашарлатады. Әсіресе никотин мен алкоголь репродуктивті функцияға зиян келтіріп, сперматозоидтардың қозғалғыштығын төмендетіп, аномалиялар қаупін арттырады.
Тұрақты физикалық белсенділік
Физикалық белсенділік қан айналымын жақсартады, тестостерон деңгейін көтереді және жалпы физикалық формаңызды жақсартады. Орташа жаттығулар, мысалы, жүзу, серуендеу немесе жеңіл йога сперматозоидтардың денсаулығы үшін пайдалы болуы мүмкін. Алайда тым ауыр жүктемелер теріс әсер етуі мүмкін, сондықтан белсенділік қалыпты шегінде болуы тиіс.
Стресс басқару
Созылмалы стресс гормондардың деңгейіне, әсіресе тестостеронға, айтарлықтай әсер етуі мүмкін, бұл ұрықтандыруды қиындатуы мүмкін. Ер адам стрессті басқаруды үйренуі керек, оған релаксация, йога, медитация көмектесе алады, сондай-ақ демалуға және жақсы ұйқыға уақыт бөлу қажет.
Нормальды салмақты сақтау
Артық немесе жеткіліксіз салмақ гормондар деңгейіне және сперма сапасына әсер етуі мүмкін. Артық салмағы бар ер адамдарда тестостерон деңгейі төмен болуы мүмкін, ал аз салмағы бар еркектерде сперматозоидтардың қозғалғыштығы төмендеуі мүмкін.
Дене өзгерістері қандай болуы керек?
- Гормоналды баланс — тестостерон және басқа гормондардың қалыпты деңгейі ұрықтандыру процесінде маңызды рөл атқарады. Тестостерон деңгейінің төмендігі ұрықтандыруды қиындатуы мүмкін.
- Сперма сапасы — сперматозоидтар қозғалғыш, тіршілікке қабілетті және дұрыс пішінді болуы керек.
- Жалпы денсаулық — жүрек-қан тамырлары жүйесінің денсаулығын бақылау маңызды, өйткені бұл репродуктивті органдардың дұрыс қоректенуін қамтамасыз етеді.
Жауапкершілікпен қарау
Ұрықтандыруға дайындық тек денсаулыққа қамқорлық жасаумен ғана емес, серіктеспен бірлесіп жоспарлау процесіне белсенді қатысумен де байланысты. Болашаққа жоспарларды талқылау, медициналық тексерулерге қатысу, сау өмір салты — бәрі сәтті ұрықтандыру мүмкіндігін және дені сау баланың дүниеге келуін арттырады. Ер адам өз денсаулығына ғана емес, баласының болашағына да жауапкершілікпен қарауға дайын болуы тиіс.
Қорытынды
Ұрықтандыруға дайындық — бұл еркектер үшін де, әйелдер үшін де маңызды процесс. Денсаулықты сақтауға қатысты қарапайым кеңестерді орындау, дұрыс тамақтану, зиянды әдеттерден бас тарту және дәрігермен кеңесу сперма сапасын жақсартуға және сәтті ұрықтандыру мүмкіндігін арттыруға көмектеседі. Жауапты көзқарас пен бұл процесте белсенді қатысу әке болуға дайын екендігіңізге сенімділік береді.
