Еркектің ұрықсыздығы — бұл ер адамның контрацепцияны қолданбай, әйелмен үнемі жыныстық қатынас жасауына қарамастан, бала көтере алмауы. Еркектердің ұрықтылығына әсер ететін мәселелер әртүрлі факторлармен байланысты болуы мүмкін, мысалы, гормондық бұзылыстар, жыныс мүшелерінің аурулары, сондай-ақ зиянды әдеттер. Ұрықсыздықтың үмітсіз жағдай емес екенін және оны алдын алуға болатынын түсіну маңызды, бұл ретте себепті уақытында анықтап, жою керек.
Еркектің ұрықсыздығы неден туындайды?
Еркектің ұрықсыздығы көбінесе сперматозоидтардың түзілуі, сапасы немесе қозғалғыштығы мәселелерімен байланысты. Себептері әртүрлі болуы мүмкін, мысалы:
- Сперматогенездің бұзылуы:Сперматозоидтардың түзілу процесі инфекциялар, қабынулар, гормондық бұзылыстар, генетикалық аномалиялар сияқты факторларға байланысты бұзылуы мүмкін.
- Простата безінің аурулары: Простатит сияқты созылмалы қабыну аурулары сперма сапасына теріс әсер етеді.
- Қан айналымның бұзылуы: Ұмайықтарға жеткіліксіз қан жету сперматозоидтардың түзілуін төмендете алады.
- Гормондық бұзылыстар: Тестостерондың жетіспеушілігі, гипофиз немесе қалқанша безінің бұзылуы ұрықтылыққа әсер етеді.
- Зиянды әдеттер: Темекі шегу, алкоголь және есірткі пайдалану, кофеиннің артық тұтынуы сперматозоидтардың қозғалғыштығын және тіршілігін айтарлықтай төмендете алады.
- Кәсіби тәуекелдер:Жоғары температурада (мысалы, ыстық цехтарда) немесе улы заттармен жұмыс істеу еркектің ұрықтылығына әсер ете алады.
- Стресс және экология:Созылмалы стресс, депрессия, сондай-ақ ауа мен судың ластануы сияқты қолайсыз экологиялық жағдайлар репродуктивтік денсаулыққа әсер етеді.
Еркектің ұрықсыздығының белгілері
Еркектің ұрықсыздығы әрдайым айқын симптомдармен бірге болмайды. Көбінесе ер адам ұрықтылық мәселелері туралы жұп бала көтеруде қиындықтарға тап болғанша білмейді. Дегенмен, кейбір жағдайларда мынадай белгілер байқалуы мүмкін:
- Эрекция мәселелері: Эрекцияның бұзылуы немесе либидонның төмендеуі.
- Жыныс мүшелері ауырады: Ұмайықтар немесе простата аймағында жиі ауыру, эякуляция кезінде ыңғайсыздық.
- Сперма көлемі немесе сыртқы түрі өзгеруі: Мысалы, эякулят түсінің, құрамының немесе көлемінің өзгеруі.
- Гормондық бұзылыстар: Кеуде үлкеюі, бұлшықет массасының азаюы, шаршау, депрессия, жыныстық құштарлықтың төмендеуі.
Еркектің ұрықсыздығын қалай алдын алуға болады?
Ұрықсыздықтың алдын алу дұрыс өмір салтын ұстанумен және денсаулыққа назар аударумен басталады. Міне, бірнеше ұсыныстар:
- Зиянды әдеттерден бас тарту: Темекі шегу, алкоголь және есірткі пайдалану сперма сапасына әсер етіп, ұрықтылықты төмендете алады. Бұл әдеттерден бас тарту репродуктивтік денсаулықты айтарлықтай жақсартады.
- Дұрыс тамақтану: Витаминдер мен минералдардың жеткілікті мөлшерін тұтыну маңызды, әсіресе A, C, E витаминдері, сондай-ақ мырыш пен селен, олар жыныс жүйесінің қалыпты жұмыс істеуі үшін қажет. Көкөністер, жемістер, балық, жаңғақтар, омега-3 май қышқылдарына бай тағамдар пайдалы.
- Физикалық белсенділік: Дұрыс физикалық белсенділік қан айналымын жақсартып, гормондар деңгейін қалыпты ұстауға көмектеседі, бұл репродуктивтік функцияға әсер етеді.
- Қалыпты салмақты сақтау: Артық салмақ немесе семіздік гормондық бұзылыстар мен ұрықтылық мәселелеріне әкелуі мүмкін. Қалыпты салмақты сақтау тестостерон деңгейін реттеуге көмектеседі.
- Ыстықтан аулақ болу:Ұмайықтардың қалыпты жұмыс істеуі үшін олардың артық қызудан аулақ болуы маңызды. Бұл ыстық бөлмелерде ұзақ уақыт болмау немесе ыстық беттерге (мысалы, ноутбукке) отырмау дегенді білдіреді.
- Стресті басқару: Созылмалы стресс гормондар деңгейіне теріс әсер етіп, либидонды төмендете алады. Йога, медитация немесе таза ауада серуендеу сияқты релаксациялық әдістер стресс деңгейін төмендетуге көмектеседі.
- Медициналық тексерулерден өту: Жыныс мүшелерінің инфекцияларын алдын алу және простата ауруларын (мысалы, простатит) ерте анықтау болашақта ұрықтылық мәселелерінің алдын алады.
Дәрігерге қашан жүгіну керек?
Егер үнемі жыныстық өмір сүруге қарамастан, бала көтеру мәселелері бір жылдан астам уақыт бойы жалғасса, дәрігерге жүгіну керек. Уролог немесе андролог кеңесі қажетті талдауларды жүргізіп, гормондық бұзылыстар, инфекциялар немесе варикоцеле (ұмайық веналарының кеңеюі) сияқты мәселелерді анықтауға көмектеседі, олар еркектің ұрықсыздығының себебі болуы мүмкін.
Сондай-ақ, мынадай симптомдар болса, дәрігерге жүгіну керек:
- Эрекцияның бұзылуы немесе жыныстық құштарлықтың төмендеуі.
- Ұмайықтар, жыныс мүшелері немесе простата аймағында ауыру.
- Эякуляция мәселелері немесе оның құрамының өзгеруі.
- Денедегі өзгерістер, мысалы, кеуде үлкеюі, шаштың түсуі.
Еркектерде ұрықсыздық қандай жаста пайда болады?
Еркектерде ұрықсыздық кез келген жаста пайда болуы мүмкін, дегенмен ұрықтылық мәселелерінің ықтималдығы жас өскен сайын артады. Көптеген еркектерде ұрықтылық 40 жастан кейін төмендей бастайды, дегенмен кейбір жағдайларда жас еркектерде де мәселелер туындауы мүмкін, әсіресе созылмалы аурулар немесе зиянды әдеттер болса.
35 жастан кіші еркектерде ұрықсыздықтың жиі себептері генетикалық немесе гормондық бұзылыстармен байланысты. 40 жастан кейін еркектер тестостерон деңгейінің төмендеуі, сперматозоидтар сапасының нашарлауы және простата безінің жастаған аурулары сияқты мәселелерге тап болады.
Қорытынды
Еркектің ұрықсыздығын алдын алу дұрыс өмір салтын ұстануға, репродуктивтік функцияға әсер ететін ауруларды уақытында анықтауға және емдеуге байланысты. Дәрігерлік тексерулерден өту, зиянды әдеттерден бас тарту және қалыпты салмақты сақтау өмір сапасын жақсартып, бала көтеру мүмкіндігін арттырады. Егер ұрықтылық мәселелері туындаса, маманға кешіктірмей жүгіну маңызды, бұл репродуктивтік денсаулықты жақсартуға және уақытында емдеуге мүмкіндік береді.
