Долгий отырудан спина ауруы: себептері және шешімдері
Спина ауруы — бұл қазіргі уақытта жиі кездесетін шағымдардың бірі, әсіресе аз қозғалыс жасайтын немесе ұзақ уақыт отырғанда болатын адамдар арасында. Бұл мәселе дұрыс отырмаудан бастап, күрделі ауруларға дейін көптеген себептерге байланысты болуы мүмкін. Спина ауруының себептерін түсініп, оны алдын алу және емдеу жолдарын білу маңызды. Осы мақалада біз ұзақ уақыт отырудан болатын спина ауруының негізгі себептерін қарастырамыз және оларды қалай жоюға болатынын ұсынамыз.
1. Ұзақ уақыт отырудан болатын спина ауруының себептері
Ұзақ уақыт отырушы кезде бұлшықеттер шамадан тыс жүктеліп, қан айналымы нашарлап, омыртқа жағдайына теріс әсер етуі мүмкін. Спина ауруының негізгі себептерін қарастырайық.
1.1. Дұрыс отырмау
Дұрыс отырмағанда омыртқаға түсетін салмақ тең бөлінбейді. Мысалы, адам еңкейіп отырса немесе денесін қисайтып отырса, омыртқа дискілері мен спина бұлшықеттеріне артық жүктеме түседі. Бұл ауырсыну мен ыңғайсыздыққа әкеледі.
1.2. Спина бұлшықеттерінің әлсіреуі
Ұзақ уақыт отырғанда спина бұлшықеттері белсенді жұмыс істемейді, сондықтан олар әлсірей бастайды. Бұл омыртқаны дұрыс ұстауға мүмкіндік бермейді және төменгі арқа, мойын немесе жоғары арқа ауыруларына әкелуі мүмкін.
1.3. Омыртқааралық дискілердің артық жүктелуі
Ұзақ уақыт отырғанда омыртқааралық дискілерге қысым түседі, бұл олардың қысылуына әкелуі мүмкін. Бұл дискомфорт пен ауырсынуды тудырады, әсіресе дискілердің серпімділігі жасқа байланысты немесе жарақаттардан кейін төмендесе.
1.4. Қан айналымының бұзылуы
Ұзақ уақыт отырғанда төменгі арқа мен аяқтарда қан айналымы нашарлайды. Қанның жетіспеушілігі ауырсыну, ұйып қалу және ауырлық сезімін тудырады.
1.5. Остеохондроз және басқа омыртқа аурулары
Омыртқа аурулары, мысалы, остеохондроз, омыртқааралық грыжалар, сколиоз немесе спондилез, ұзақ отыру кезінде асқынады. Бұл аурулар омыртқаға артық жүктеме түсіріп, ауырсынуды тудырады.
2. Дұрыс отырмаудың белгілері
Ұзақ уақыт отырғанда келесі белгілер пайда болуы мүмкін:
Төменгі арқа ауыруы — ұзақ уақыт қозғалыссыз отырғаннан кейін.
Спина шаршауы.
Мойын мен иықтағы ауырсыну — жиі дұрыс отырмау кезінде.
Аяқтардың ұйып қалуы немесе шымырлау сезімі — қан айналымы бұзылған кезде.
Дене қимылдарын жасау қиындықтары — дене бұрылып, еңкейгенде ауырсыну болуы мүмкін.
Егер спина ауруы денені өзгерткенде немесе демалғанда жойылмаса, бұл омыртқаның күрделі проблемаларының белгісі болуы мүмкін.
3. Спина ауруын диагностикадан өткізу
Егер спина ауруы созылмалы болып, басқа белгілермен бірге жүрсе (мысалы, аяқтарда ұйып қалу немесе қозғалу шектеулері), дәрігерге қаралу қажет. Диагностикаға келесі әдістер кіруі мүмкін:
Пациентті сұрау және тексеру арқылы аурудың себептерін анықтау.
Физикалық тексеру, қозғалыс және ауырсыну дәрежесін анықтау.
Омыртқа рентгенографиясы немесе МРТ — остеохондроз, грыжалар немесе омыртқаның қисайған жерлерін анықтау үшін.
Электромиография — нервтер мен бұлшықеттердің жұмысын бағалау үшін.
4. Ұзақ уақыт отырғанда спина ауруын емдеу әдістері
Спина ауруының емделуі оның себебіне байланысты болады. Емдеу әдістері мыналарды қамтиды:
4.1. Осанканы түзету
Дұрыс осанка спина ауруларының алдын алу үшін маңызды. Ауырсынуды болдырмау үшін келесі қағидаларды сақтау керек:
Спинаңыз түзу болу керек.
Иықтарыңыз босаңсып, жоғары тартылмауы керек.
Тізелеріңіз жамбастарыңызбен бір деңгейде болуы тиіс, аяқтарыңыз еденде тік тұруы керек.
Қолдарыңыз үстелде немесе қол тіреуінде 90 градус бұрышта орналасуы керек.
4.2. Спина бұлшықеттерін нығайту
Спина мен құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығулар омыртқаға түсетін жүктемені азайтады. Қарапайым жаттығулар, мысалы, планка, көпір немесе созылу, осанкаңызды жақсартады және ауырсынуды төмендетеді.
4.3. Тұрақты үзілістер мен қозғалыс
Егер жұмыс ұзақ уақыт отырғанда болса, әр 30-60 минут сайын үзіліс жасау маңызды. Қысқа серуендеу, созылу немесе қарапайым жаттығулар спина үшін пайдалы. Бұл қан айналымын жақсартады және бұлшықеттерді босатады.
4.4. Массаж және мануальды терапия
Спина массажы мен мануальды терапия бұлшықеттерді босатып, ауырсынуды азайтуға көмектеседі. Мануальды терапия омыртқаның дұрыс орналаспауын түзетуге және қозғалғыштықты арттыруға ықпал етеді.
4.5. Дәрілік терапия
Күшті ауырсыну кезінде дәрігер қабынуға қарсы және ауырсынуды басатын препараттарды тағайындай алады (мысалы, НПВС — ибупрофен, диклофенак). Кейде миорелаксанттар да тағайындалады, бұлшықет спазмдарын жеңілдету үшін.
4.6. Физиотерапия
Физиотерапевтік әдістер (электрофорез, магнитотерапия, УВЧ терапиясы) созылмалы спина ауруларын емдеуде тиімді болуы мүмкін. Бұл әдістер қан айналымын жақсартады, қабынуды төмендетеді және тіндердің жазылуын тездетеді.
5. Спина ауруын алдын алу
Ұзақ уақыт отырудан спина ауруының алдын алу үшін келесі кеңестерді орындау қажет:
5.1. Осанканы қадағалау
Күні бойы дұрыс осанкаңызды сақтаңыз. Тік отырып, иықтарыңызды артқа тартып, басыңызды алға қарай бағыттаңыз.
Қолдау көрсету үшін реттелетін арқалығы бар және қол тіреулері бар орындықтарды пайдаланыңыз.
5.2. Үзілістер жасау
Тұрақты түрде тұрып, қозғалып, жеңіл жаттығулар жасаңыз. Тіпті аздап қозғалу да бұлшықеттерді босатып, буындарға түсетін жүктемені азайтады.
5.3. Спина бұлшықеттерін нығайту
Спинаңызды күшейтетін физикалық жаттығулар жасаңыз. Бұл жүзу, йога, пилатес немесе тренажерлерде жаттығулар болуы мүмкін.
5.4. Ортопедиялық құралдар пайдалану
Егер ұзақ уақыт отырсаңыз, омыртқаға түсетін қысымды азайту үшін ортопедиялық орындықтар мен жастықтар пайдаланыңыз.
Қорытынды
Ұзақ уақыт отырудан болатын спина ауруы — қазіргі уақытта көптеген адамдардың алдында тұрған мәселе. Бұл мәселені алдын алу және емдеу үшін дұрыс осанка сақтау, үзілістер жасап, спина бұлшықеттерін нығайту, қажет болған жағдайда медициналық көмекке жүгіну маңызды. Егер ауырсыну ұзақ уақыт өтпесе немесе созылмалыға айналса, дәрігерге қаралу қажет.