Көптеген адамдар ауа-райы өзгерген кезде буындарының ауыратынын немесе «сезінетінін» байқайды, әсіресе салқын немесе ылғалды күндерде. Бұл құбылыс кең таралған және, жалпы айтқанда, адамдардың көбісі үшін бұл ауыр аурулардың белгісі емес. Дегенмен, осындай аурулар неге пайда болатынын түсіну, онымен қалай күресу керектігін және қашан дәрігерге жүгіну керектігін білу маңызды.
Ауа-райының өзгеруінен буындардағы аурулардың себептері
Алдымен, ауа-райы өзгергенде буындардағы ауру сезімдері бірнеше факторлармен байланысты екенін түсіну қажет. Бұл факторлар ағзаға әртүрлі әсер етуі мүмкін.
- Атмосфералық қысым мен ылғалдық Ауа-райына байланысты буындардағы ауру сезімінің негізгі түсіндірмесі — атмосфералық қысымның өзгеруі. Қысым төмендегенде (мысалы, жаңбыр алдындағы немесе ауа-райының нашарлауы кезінде), сыртқы қысым төмендейді, ал ағзадағы, соның ішінде буындардағы қысым да өзгереді. Нәтижесінде, буындарды қоршаған капсулалар мен жұмсақ тіндер созылып, ауырсыну сезімі пайда болуы мүмкін.
- Әсіресе буын артритімен немесе остеоартрозбен ауыратын адамдар қысым өзгерістеріне сезімтал болады. Бұл адамдардың буындары сыртқы әсерлерге төзімді болмай, ауырсынуға әкелуі мүмкін.
- Температура Суық ауа-райы қан тамырларын тарылтып, аяқ-қолдар мен буындардағы қан айналымын шектейді. Бұл буындарға қажетті қоректік заттар мен оттегінің жеткіліксіз жеткізілуіне және қабынудың күшеюіне әкелуі мүмкін. Қыста артрит сияқты созылмалы аурулардың өршу қаупі де артады, сондықтан буындар ауырсынуы мүмкін.
- Ылғалдылық Ылғалды ауа-райы, әсіресе ауа температурасы төмен болғанда және атмосфералық қысым төмендеген кезде, буындардағы ауруды күшейтуі мүмкін. Бұл ылғалдың тіндер мен буындардың қаттылығын арттырып, олардың қозғалғыштығы мен икемділігін төмендетуінен болады. Осылайша, кез келген күтпеген ылғалдық өзгерісі немесе ұзақ уақыт бұлтты ауа-райы буындардағы ауырсынуды арттыруы мүмкін.
- Физикалық белсенділіктің азаюы Қыста көптеген адамдар аз қозғалады, таза ауада серуендеуді азайтады және физикалық жаттығуларды жиі жасамайды. Бұл әсіресе буындары ауыратын адамдар үшін «қатаю» сезімін тудыруы мүмкін. Қозғалыс тапшылығы қан айналымын және метаболизмді бұзады, сонымен қатар буындардың икемділігін төмендетеді.
- Гормондық өзгерістер Ауа-райы өзгерістерінің буындарға әсері тек физикалық факторлармен ғана емес, сонымен қатар ағзадағы гормондық өзгерістермен де байланысты болуы мүмкін. Мысалы, кейбір зерттеулерге сәйкес, менопауза кезеңінде және одан кейінгі әйелдерге ауа-райы өзгерістері көбірек әсер етеді. Бұл эстроген деңгейінің өзгеруімен байланысты, ол буындардың саулығын сақтауда маңызды рөл атқарады.
Ауа-райы өзгергенде буындардағы аурулардың белгілері
Ауа-райы өзгерген кезде буындардағы аурулар әртүрлі түрде көрінуі мүмкін, бұл адамның денсаулығы мен ауру түріне байланысты. Алайда, назар аударуға тұрарлық жалпы белгілер бар:
- Тұншығу немесе тарылу ауруы. Бұл көбінесе остеоартроз немесе артриттің өршуінің белгісі, яғни буындар ауа-райы өзгерістеріне жауап береді.
- Ауырлық немесе қаттылық. Көп жағдайда буындар қатты болып сезілуі мүмкін, әсіресе ұзақ уақыт бір қалыпта болудан (мысалы, ұйықтап жатқанда) кейін. Бұл қан айналымының төмендеуінен болады.
- Ісіну және қызару. Егер буындардағы қабыну өршитін болса, буын айналасында ісіну мен қызару болуы мүмкін.
- Қозғалыстың шектелуі. Буындар қозғалғыштығын жоғалтып, икемділігі төмендеуі мүмкін, бұл әдеттегі әрекеттерді жасау кезінде ауырсынуды тудыруы мүмкін.
- Шаршау және әлсіздік. Буындардағы ауру сезімі жалпы шаршауды, төмен белсенділікті және тіпті депрессияны тудыруы мүмкін, әсіресе созылмалы буын аурулары бар адамдарда.
Осы жағдайды қалай жеңуге болады?
- Қозғалысты сақтау Буындардағы ауырсынуды азайту үшін ең тиімді әдістердің бірі — тұрақты физикалық белсенділік. Жаттығулар қан айналымын жақсартып, буындарды қолдайтын бұлшықеттерді нығайтады. Созылу жаттығулары, жүзу, йога және жүру ұсынылады. Буындарға шамадан тыс салмақ түсірмей, орташа физикалық белсенділік олардың өршуін болдырмауға көмектеседі.
- Жылу және суық процедуралар Ауырсынатын буындарға жылу немесе суық қолдану қабынуды жеңілдетуге және ауырсынуды азайтуға көмектеседі. Мысалы, жылы компресс немесе ванналар бұлшықеттерді босаңсытып, қан айналымын жақсартса, мұзды пакеттер ісінуді және қабынуды азайтуға көмектеседі.
- Қабынуға қарсы дәрілерді қолдану Ибупрофен немесе Вольтарен сияқты қабынуға қарсы дәрілер буындардағы ауырсынуды және қабынуды азайтуға көмектеседі. Алайда, оларды тек дәрігердің кеңесімен қолданған жөн, себебі осы препараттарды ұзақ қолдану жанама әсерлерге әкелуі мүмкін.
- Массаж және физиотерапия Жеңіл массаж немесе физиотерапия сеанстары (мысалы, ультрадыбыстық терапия немесе электростимуляция) буын айналасындағы қан айналымын жақсартып, бұлшықеттердегі кернеуді босатуға көмектеседі.
- Дұрыс тамақтану Буындардың саулығын сақтау үшін теңдестірілген тамақтану маңызды рөл атқарады. Омега-3 май қышқылдарына бай тағамдар (балық, жаңғақтар), сондай-ақ витаминдер мен минералдар (әсіресе кальций, витамин D және магний) буындардың саулығын сақтауға және қабынуды азайтуға көмектеседі.
Қашан дәрігерге бару керек?
Егер буындардағы ауырсыну созылмалы сипатқа ие болса және ауа-райы өзгеруінен кейін өтпесе, немесе ол ісіну, қызару немесе қозғалыстың шектелуімен бірге жүрсе, дәрігерге жүгіну керек. Сондай-ақ, келесі жағдайларда маманға бару ұсынылады:
- Ауырсыну төзімсіз болып, әсіресе түнде күшейсе.
- Буындар қатты деформацияланып, пішіні өзгерсе.
- Әдеттегі әрекеттерді орындауда қиындықтар туындаса (мысалы, жүру немесе баспалдақпен көтерілу).
- Ауырсыну ауырсынуды басатын немесе қабынуға қарсы дәрілерді қолданғаннан кейін кетпесе.
Дәрігер тиісті зерттеулер тағайындап, диагноз қою үшін рентген, ультрадыбыстық зерттеу, магнитті-резонанстық томография немесе қан анализдерін жасауға болады.
Қорытынды
Ауа-райының өзгеруімен байланысты буындардағы ауырсыну — бұл әсіресе созылмалы буын аурулары бар адамдар арасында кең таралған проблема. Бұл симптом көбінесе сыртқы факторлардың әсерінен туындайды, мысалы температура мен ылғалдылық, бірақ өз денсаулығыңызды бақылап, дәрігерге уақытында қаралу маңызды. Тұрақты физикалық жаттығулар, дұрыс тамақтану, жылу процедуралары мен уақытылы емдеу ауырсынуды азайтуға және өмір сапасын жақсартуға көмектеседі.
