Ангина — бұл жұтқыншақтың қабынуы, ол инфекция, аллергия немесе басқа факторлардан туындауы мүмкін. Оның белгілері жиі жұтқыншақтағы ауырсынуды, ыстықты, бадамшалардың қабынуын және жалпы әлсіздікті қамтиды. Ангинаның емі оның түріне және ауырлығына байланысты. Маңыздысы — ауруды дұрыс диагноз қою және қашан үйде емдеуге болады, ал қашан дәрігерге бару керек екенін түсіну.
Ангина дегеніміз не?
Ангина (тонзиллит) — бұл жұтқыншақтың артқы бөлігінде орналасқан бадамшалардың қабынуы. Бұл ауру көбінесе бактериалды немесе вирустық инфекциялардан пайда болады, бірақ басқа да себептерден туындауы мүмкін.
Ангинаның негізгі түрлері:
- Бактериалды ангина — бұл ауру бактериялардан, көбінесе А тобындағы стрептококктардан туындайды.
- Вирустық ангина — бұл ауру аденовирустар, тұмау вирустары немесе мононуклеоз сияқты вирустардан туындайды.
- Грибковая ангина — бұл көбінесе иммунитеті әлсіреген адамдарда кездеседі.
Ангинаның белгілері
Ангинаның белгілері инфекцияның түріне байланысты өзгеруі мүмкін. Негізгі белгілер мыналар:
- Жұтқан кезде ауырсыну
- Бадамшалардың қызаруы және ісінуі
- Бадамшаларда ақ немесе сары жабын
- Температураның көтерілуі, қалтырау
- Мұрын маңындағы лимфа түйіндерінің ұлғаюы
- Жалпы әлсіздік, шаршау
- Жөтел (вирусқа байланысты ангинада)
Дәрігерге қашан қаралу керек?
Егер төмендегі белгілер байқалса, дәрігерге қаралу қажет:
- Температураның 39°C-тан жоғары көтерілуі
- Тыныс алу қиындықтары немесе тыныс жетіспеушілігі
- Буындардағы ауырсыну немесе бөртпелер
- Емделгеннен кейін де ұзақ уақыт бойы сақталатын тамақ ауырсынуы
- Қиындықпен жұтқандар немесе ауырған лимфа түйіндері
Ангинаны диагностикалау
Ангинаны диагностикалау әдетте дәрігердің жұтқыншақты тексеруімен және пациенттің белгілерін бағалаумен жүргізіледі. Дәрігер төмендегідей әдістерді ұсынуы мүмкін:
- Ларингоскопия — арнайы құралмен жұтқыншақты тексеру.
- Құлақтан мазок алу — инфекцияның түрін анықтау үшін.
- Қан анализдері — қабынуды және жалпы денсаулық жағдайын бағалау үшін.
Егер ангина бактериалды инфекциядан туындаса, дәрігер антибиотиктер тағайындауы мүмкін. Вирустық инфекция болған жағдайда, емдеу симптомдарды жеңілдетуге бағытталған болады.
Ангинаны үйде емдеу
Ангинаның емі оның түріне байланысты. Көптеген жағдайларда ангинаны үйде емдеуге болады, бірақ дәрігердің нұсқауларын орындау маңызды.
- Көп су ішу Ангина кезінде дене сұйықтық балансын сақтау маңызды, себебі бұл сусыздануды болдырмауға және қалпына келу процесін жылдамдатуға көмектеседі. Ыстық сусындар, мысалы, бал қосылған шай, ромашка немесе лимон қосылған жылы су ішіңіз.
- Көкіректі шаю Көкіректі шаю — ангинаға қарсы ең тиімді үйдегі әдістердің бірі. Ол қабынуды азайтып, жұтқыншақты бактериялар мен вирустардан тазартуға көмектеседі. Шаю үшін келесі ерітінділерді қолдануға болады:
- Тұзды су (бір шай қасық тұзды бір стақан жылы суда еріту)
- Ромашка немесе календула отварлары
- Тұзды және сода ерітіндісі Шаюды күніне 3-4 рет жасаңыз.
- Жылы компресстер Жылы компресс жұтқыншақтағы ауырсынуды және қабынуды жеңілдетуге көмектеседі. Оны жасау үшін жылы орамалды мойынға 15-20 минутқа қоюға болады.
- Дәрі-дәрмектер Ауырсынуды және қабынуды жеңілдету үшін келесі дәрілерді қолдануға болады:
- Ауырсынуды басатын және қызуды түсіретін препараттар: парацетамол, ибупрофен.
- Антисептикалық қасиеттері бар көкірек пастилкалары.
- Антисептикалық немесе қабынуға қарсы аэрозольдер.
- Дәрі-дәрмектерді, әсіресе антибиотиктерді қолданар алдында дәрігермен кеңескен жөн.
- Кереуетте жату Ангина кезінде, әсіресе температура жоғары болғанда, демалу өте маңызды. Бұл денеге инфекциямен күресуге көмектеседі.
Дәрігерге қашан қаралу керек?
Көп жағдайда ангинаны үйде емдеуге болады, бірақ кейбір жағдайларда дәрігерге қаралу қажет:
- Егер қызу қызуды түсіретін дәрілерді қабылдағаннан кейін төмендемесе.
- Егер 2-3 күн ішінде ешқандай жақсару байқалмаса.
- Қатты тамақ ауруы, жұту және тыныс алу қиындықтары болса.
- Қосымша асқынулар, мысалы, жұтқыншақта ірің немесе құлақтағы ауырсыну пайда болса.
Дәрігер антибиотиктер немесе басқа дәрілер тағайындап, сауығу процесін жылдамдатып, асқынуларды болдырмауға көмектеседі.
Ангинаның ықтимал асқынулары
Ангина әдетте асқынусыз өтеді, бірақ егер ауру дұрыс емделмесе, асқынулар туындауы мүмкін. Олардың кейбірі мыналар:
- Бадамша бездерінің абсцессі — іріңді қабыну, хирургиялық араласуды қажет етеді.
- Жедел ринит немесе синусит — мұрын қуысындағы қабыну.
- Отит — ортаңғы құлақтың қабынуы.
- Ревматикалық қызба — жүрек пен буындарға әсер етуі мүмкін ауыр асқыну.
Ангинаның алдын алу
Ангинаны болдырмау үшін бірнеше қарапайым ұсыныстарды орындау маңызды:
- Жұқпалы адамдармен байланысудан аулақ болу, әсіресе суық тию маусымында.
- Дұрыс тамақтану, физикалық белсенділік және толық демалыс арқылы иммунитетті қолдау.
- Инфекциялардың ағзаға түсуін азайту үшін қолды жиі жуу.
- Қыстың суық кезінде көкіректі шаю арқылы тамақты нығайту.
Дәрігердің кеңестері
- Антибиотиктерді дәрігердің рецептісіз қабылдамаңыз: Вирустық ангинада антибиотиктер тиімді емес және оларды дәрігердің нұсқауынсыз қабылдауға болмайды.
- Кереуетте демалыңыз: Бұл ағзаға инфекциямен күресуге көмектеседі.
- Табиғи әдістерді пайдаланыңыз: Ромашка, бал, лимон — бұлар ангинаға көмектеседі, бірақ олар толыққанды емдеуді алмастырмайды.
- Өзін-өзі емдемеңіз: Әсіресе ауыр немесе ұзаққа созылатын белгілер болғанда. Дұрыс диагноз қою және емдеу үшін дәрігерге жүгініңіз.
Қорытынды
Ангина — бұл денсаулыққа аса назар аударуды талап ететін ауыр ауру. Көптеген жағдайларда ангинаны үйде емдеуге болады, егер өзіңізге күтім жасаудың және емдеудің дұрыс тәсілдерін қолдансаңыз. Бірақ егер белгілер өшпесе немесе асқынулар пайда болса, дәрігерге қаралу керек. Денсаулығыңызды қадағалаңыз, иммунитетті нығайтыңыз және инфекциялардың алдын алу шараларын ұмытпаңыз.
