Тырнаққа басып кету — кез келген адамның басынан өтуі мүмкін жағдай, әсіресе құрылыс жұмыстарында немесе бақшада жүргенде. Бір қарағанда жара қарапайым болып көрінуі мүмкін, бірақ ол инфекция немесе таттану сияқты ауыр асқынуларға әкелуі мүмкін. Осы мақалада біз сіздерге осындай жағдайда денсаулыққа зиян келтірмеу үшін дұрыс әрекет ету жолдарын түсіндіреміз.
Жара алғаннан кейінгі алғашқы әрекеттер
Ең бірінші, сіз тоқтап, жағдайды бағалауыңыз керек. Тырнақ теріге терең еніп, бұлшықеттерге, байламдарға немесе жүйке талшықтарына зақым келтіруі мүмкін. Сонымен қатар, оның бетінде ржавчина мен кірдің болуы инфекция қаупін арттырады.
Не істеу керек:
- Қозғалысты тоқтатыңыз, бұл зақымдалған аяққа түсетін ауыртпалықты азайтады. Отырсаңыз немесе жатсаңыз болады.
- Егер тырнақ терең енбеген болса, оны абайлап алып тастаңыз, бірақ жараны үлкейтіп алмау үшін оны тік ұстаңыз.
- Жараның үстіне баспау керек, себебі кірді тереңірек енгізіп алу мүмкін.
- Егер тырнақ терең батып кеткен болса, оны өз бетіңізше алып шығуға тырыспаңыз. Оның айналасына таза таңғыш салыңыз да, тез арада жедел жәрдем бөліміне барыңыз.
Жараны өңдеу
Тырнақты алып тастағаннан кейін жараны дұрыс өңдеу өте маңызды, себебі инфекцияның алдын алу керек.
Өңдеу қадамдары:
- Жараны таза сумен жуыңыз, кірдің бөлшектерін жою үшін.
- Антисептик қолдану, мысалы, хлоргексидинді пайдаланыңыз.
- Стерильді таңғыш (мата немесе таңғыш) салыңыз. Ватаны қолданудан аулақ болыңыз, себебі оның талшықтары жараға жабысып қалуы мүмкін.
- Маңызды: Жараны тығыз жабуға болмайды (мысалы, жапсырма лейкопластырьмен), себебі бұл бактериялардың көбеюіне қолайлы жағдай жасайды.
Қашан дәрігерге жүгіну керек?
Жара қарапайым болып көрінгенімен, медициналық көмек келесі жағдайларда қажет болады:
- Егер тырнақ ржавый, ескі болса немесе сіз оған кір, мысалы, қоқыс немесе тыңайтқыштар бар жерге басып кетсеңіз.
- Жара терең болса және қан ағуы 10-15 минут ішінде тоқтамаса.
- Инфекция белгілері пайда болса: қызару, ісіну, пульсацияланатын ауру, ірің немесе дене қызуының көтерілуі.
- Егер сіз соңғы рет тетанусқа қарсы вакцинация жасаған кезіңізді есіңізге түсірмесеңіз.
Жедел жәрдем бөліміне келгенде:
- Рентген суретін түсіріп, жараның ішінде тырнақ сынықтарының жоқ екенін тексеріп алады.
- Егер соңғы вакцинациядан 5 жылдан астам уақыт өткен болса, тетанусқа қарсы укол салады.
- Бактериялық инфекция белгілері болған жағдайда антибиотиктер тағайындалады (мысалы, амоксициллин).
Тетанус және оның алдын алу
Тетанус — жүйке жүйесін зақымдайтын қауіпті инфекция. Оның қоздырғышы топырақта, ржавый металда немесе жануарлардың нәжісінде болуы мүмкін. Тіпті аздаған жара инфекцияның кірер қақпасы болуы мүмкін.
Маңызды ақпарат:
- Егер соңғы 5 жыл ішінде тетанусқа қарсы екпе алған болсаңыз, жараны тек жуу жеткілікті.
- Егер соңғы екпе 5-10 жыл бұрын болса, қайта екпе алу қажет.
- Егер сіз ешқашан вакцина алмадыңыз немесе оның уақытын есіңізде жоқ болса, дәрігер тетанусқа қарсы иммуноглобулин енгізеді.
Ұсыныс: Өзіңіздің медициналық картасыңызды немесе екпе туралы анықтаманы тексеріңіз. Егер мәліметтер жоқ болса, сақтық үшін екпе алу керек.
Дәрігерге көрінгеннен кейін жараны күту
Медициналық көмек алғаннан кейін жараның тез жазылуы үшін оны дұрыс күту өте маңызды.
Ұсыныстар:
- Таңғышты күніне 1-2 рет ауыстырыңыз, әсіресе ол ылғалданып немесе кірлесе.
- Жараны алғашқы 2-3 күнде суламаңыз. Душ қабылдаған кезде су өткізбейтін жапсырмалар қолданған жөн.
- Егер дәрігер тағайындаса, антибиотик мазьдарын қолданыңыз.
- Аяғыңызды көтеріп қойыңыз (мысалы, жастыққа қою арқылы), ісікті азайту үшін.
- Зақымдалған аяққа ауыртпалық түсірмеңіз, себебі бұл жазылуды баяулатуы мүмкін.
Не істеуге болмайды?
- Жараны жылыту — компресс немесе жылыту тақтасы қабынуды күшейтеді.
- Жараны ине немесе пинцетпен тырнау — «кір іздеп» жараны қосымша зақымдамаңыз.
- «Дезинфекция» үшін алкоголь ішу — ол жазылуды баяулатады.
- Дәрігердің рұқсатынсыз антибиотиктер қабылдау — бұл бактериялардың дәріге төзімділігін тудыруы мүмкін.
Қорытынды
Тырнақтың қарапайым жарасы да мұқият күтімді талап етеді. Егер сіз өз әрекеттеріңізде сенімді болмасаңыз, дәрігерге жүгініңіз. Жедел жәрдем бөліміне баруға уақыт бөліп, абсцесс немесе тетанус сияқты ауыр асқынулардан сақ болыңыз. Өз денсаулығыңызға қамқор болыңыз және мамандардың кеңестеріне сүйеніңіз.
