Құлақтағы ауырсыну — жұтқан кезде пайда болатын жағымсыз симптом, ол әртүрлі аурулардың белгісі болуы мүмкін. Бұл симптом жиі кездеседі және қарапайым аурулардан бастап күрделі жағдайларға дейін әртүрлі себептермен туындауы мүмкін. Бұл мақалада біз құлақтағы ауырсынудың пайда болу себептері, белгілері, диагностикасы мен емдеу әдістерін қарастырамыз.
Жұтқыншақ кезінде құлақтың ауыру себептері
Жұтқыншақ кезінде құлақтың ауыруы бірнеше себептерден туындауы мүмкін. Міне, олардың ең кең тарағандары:
Отит (құлақтың қабынуы)
Отит — бұл құлақтың сыртқы, ортаңғы немесе ішкі бөлігін қамтитын қабыну. Егер ортаңғы құлақ қабынған болса, жұтқан кезде ауыру сезімі пайда болады, себебі жұтқыншақ пен есту түтігі байланысады.
Синусит (мұрын қуысын қабыну)
Синусит — мұрын қуысының қабынуы, ол жақын орналасқан құрылымдарға, соның ішінде құлаққа қысым жасай алады. Бұл жұтқыншақ кезінде ауырсынуды тудыруы мүмкін.
Тонзиллит (маңдай бездерінің қабынуы)
Маңдай бездері қабынған кезде ауырсыну құлаққа таралуы мүмкін. Бұл жағдай жиі жұтқан кезде ауырсынумен қатар жүреді, әсіресе инфекция мойынға әсер еткен жағдайда.
Құлақ немесе жұтқыншақ жарақаты
Физикалық жарақат, мысалы, құлақ тазалағыш таяқшаларын көп пайдалану немесе жарақаттану нәтижесінде құлақтың ауыруы пайда болуы мүмкін.
Тамыр-тамырлық буын (ТМЖ) мәселелері
Тамыр-тамырлық буын құлаққа жақын орналасқан, сондықтан оның қабынуы немесе жұмысының бұзылуы жұтқыншақ кезінде ауырсыну тудыруы мүмкін.
Ларингит және фарингит (құлақтың және жұтқыншақтың қабынуы)
Құлақтың қабынуы (ларингит) немесе жұтқыншақтың қабынуы (фарингит) ауырсынуды тудырып, құлаққа таралуы мүмкін. Бұл жиі вирустық немесе бактериялық инфекциялар кезінде болады.
Отит — бұл құлақтың сыртқы, ортаңғы немесе ішкі бөлігін қамтитын қабыну. Егер ортаңғы құлақ қабынған болса, жұтқан кезде ауыру сезімі пайда болады, себебі жұтқыншақ пен есту түтігі байланысады.
Синусит (мұрын қуысын қабыну)
Синусит — мұрын қуысының қабынуы, ол жақын орналасқан құрылымдарға, соның ішінде құлаққа қысым жасай алады. Бұл жұтқыншақ кезінде ауырсынуды тудыруы мүмкін.
Тонзиллит (маңдай бездерінің қабынуы)
Маңдай бездері қабынған кезде ауырсыну құлаққа таралуы мүмкін. Бұл жағдай жиі жұтқан кезде ауырсынумен қатар жүреді, әсіресе инфекция мойынға әсер еткен жағдайда.
Құлақ немесе жұтқыншақ жарақаты
Физикалық жарақат, мысалы, құлақ тазалағыш таяқшаларын көп пайдалану немесе жарақаттану нәтижесінде құлақтың ауыруы пайда болуы мүмкін.
Тамыр-тамырлық буын (ТМЖ) мәселелері
Тамыр-тамырлық буын құлаққа жақын орналасқан, сондықтан оның қабынуы немесе жұмысының бұзылуы жұтқыншақ кезінде ауырсыну тудыруы мүмкін.
Ларингит және фарингит (құлақтың және жұтқыншақтың қабынуы)
Құлақтың қабынуы (ларингит) немесе жұтқыншақтың қабынуы (фарингит) ауырсынуды тудырып, құлаққа таралуы мүмкін. Бұл жиі вирустық немесе бактериялық инфекциялар кезінде болады.
Жұтқыншақ кезінде құлақтың ауыруымен байланысты белгілер
Ауруды дұрыс диагностикалау және емдеу үшін құлақтағы ауырсынумен бірге қандай белгілер пайда болатынын нақты түсіну маңызды. Міне, негізгі белгілер:
- Жедел құлақ ауруы — әдетте жұтқан кезде немесе бас жағдайын өзгерткен кезде пайда болады.
- Құлақтың тығыздығы — құлақтың қалыпты есту немесе дыбысты қабылдауы мүмкін еместігі сезімі.
- Жоғары температура — жоғары температура қабыну процесінің белгісі болуы мүмкін.
- Слабость немесе шаршау — көбінесе вирустық немесе бактериялық инфекциялар кезінде байқалады.
- Жұтқыншақ немесе маңдай бездерінің ауруы — жұтқыншақтың немесе жақын орналасқан құрылымдардың қабынуымен бірге болуы мүмкін.
- Бас ауруы — мұрын қуысы немесе тамыр-тамырлық буынның қабынуымен байланысты болуы мүмкін.
Құлақтағы ауырсынуды диагностикасы
Құлақтағы ауырсынудың себебін нақты диагностикалау үшін дәрігер бірнеше маңызды процедуралар жүргізеді.
- Тексеру және пальпация
- Жұтқыншақ кезінде тұрақты құлақ ауыруы құлақ, жұтқыншақ және мұрын қуысының тексерілуін талап етеді. Дәрігер құлақтың ішкі бөлігін тексеру үшін арнайы құралдарды пайдалана алады.
- Отоскопия
- Сыртқы және ортаңғы құлақты тексеру үшін дәрігер отоскоп деп аталатын құралды пайдаланады, бұл құрал қабыну, инфекциялар немесе басқа ауытқуларды көруге мүмкіндік береді.
- Лабораториялық зерттеулер
- Егер аурудың инфекциялық табиғаты күдіктенілсе, қандағы қабыну белгілерін анықтау үшін қан анализі тағайындалуы мүмкін.
- МРТ немесе КТ
- Егер жұтқыншақ кезіндегі құлақ ауыруы тамыр-тамырлық буынның мәселелерімен немесе басқа аурулармен байланысты болса, МРТ немесе КТ көмегімен толығырақ бейнелер алу қажет болуы мүмкін.
Жұтқыншақ кезінде құлақтағы ауырсынуды емдеу
Емдеу әдісі аурудың себебіне байланысты болады. Маңыздысы, өз бетінше емделу ауруды қиындатуы мүмкін, сондықтан әрдайым маманға жүгіну керек.
Отит емдеуі
- Антибиотиктер — егер отит бактериалды инфекциядан туындаса.
- Ауырсынуды басатын дәрілер
- Құлақты жуу — сыртқы құлақтағы инфекцияны жоюға көмектеседі.
Синусит емдеуі
- Деконгестанттар — мұрын шырышты қабығының ісінуін азайтуға көмектеседі.
- Антибиотиктер — бактериялық инфекция кезінде.
- Мұрынды жуу — ағынды суды жақсартуға және қабынуды жоюға көмектеседі.
Тонзиллит емдеуі
- Антисептикалық ерітінділермен шайғыштар — жұтқыншақтағы қабыну мен ауырсынуды төмендетуге көмектеседі.
- Антибиотиктер — егер себеп бактериялық инфекция болса.
- Қабынуға қарсы дәрілер — ауырсынуды және температураны төмендетуге көмектеседі.
ТМЖ терапиясы
- Массаж және физиотерапия — буынның қозғалысын жақсартуға және қабынуды азайтуға көмектеседі.
- Қабынуға қарсы дәрілер — ауырсынуды және қабынуды азайту үшін.
- Ортодонтиялық құралдарды қолдану — дұрыс емес тістердің орналасу жағдайында.
Жалпы емдеу ұсыныстары
- Жылы компресс құлақ аймағына — ауырсынуды жеңілдетуге көмектеседі.
- Салқын тағамдар мен сусындардан аулақ болу — қабынған тіндерге тітіркенуді азайтуға көмектеседі.
- Демалу және тынығу — тез қалпына келуге ықпал етеді.
Профилактика
Жұтқыншақ кезінде құлақ ауыруының алдын алу үшін бірнеше қарапайым ережелерді сақтау маңызды:
- Қол жуу — инфекциялардың алдын алу үшін.
- Суықтың алдын алу — иммундық жүйені нығайту және салқындаудан аулақ болу.
- Құлақ гигиенасы — құлақты тазалау үшін тіс тазалағыш және басқа заттарды қолданудан аулақ болу.
- Жұтқыншақ және мұрын ауруларын емдеу — инфекцияның алғашқы белгілері пайда болғанда дәрігерге бару.
Дәрігерге қашан қаралу керек?
Егер жұтқыншақ кезінде құлақтың ауыруы 2-3 күннен астам уақыт өтсе, жоғары температура, құлақтан ағып кету немесе есту қабілетінің нашарлауы болса, дәрігерге міндетті түрде қаралыңыз. Ерте басталған емдеу мәселені жеңіл шешуге және асқынулардан аулақ болуға көмектеседі.
Қорытынды ұсыныстар
Жұтқыншақ кезінде құлақтың ауыруы әртүрлі аурулардан туындауы мүмкін, инфекциялардан бастап, тамыр-тамырлық буын мәселелеріне дейін. Дәрігерге уақытылы қаралу ауруды дәл диагноз қоюға және тиімді ем тағайындауға көмектеседі. Көп жағдайда дұрыс емдеумен ауыру тез өтеді, және адам ешқандай асқынусыз қалпына келеді.
