Балалар — бұл әлемді жанасулар, ойындар және эксперименттер арқылы танып білетін кішкентай зерттеушілер. Өкінішке орай, мұндай эксперименттер кейде жағымсыз жағдайларға әкелуі мүмкін, мысалы, ұсақ зат, мысалы, шарик, моншақ немесе ойыншық бөлшегі құлаққа кіріп кетуі. Бұл тек қана ыңғайсыздық тудырып қана қоймай, баланың денсаулығына қауіпті болуы мүмкін. Бұл мақалада біз бұл жағдайдың себептерін, проблеманы қалай анықтау керек, ата-аналарға не істеу керектігін және болашақта мұндай жағдайлардың алдын алу жолдарын қарастырамыз.
Неліктен балалар ұсақ заттарды құлақтарына тығады?
1-ден 5 жасқа дейінгі балалар әсіресе ұсақ заттарды құлақтарына, мұрынына немесе аузына тығуға бейім. Бұл олардың табиғи қызығушылығы мен қоршаған әлемді зерттеу тілегіне байланысты. Міне, бұл жағдайдың бірнеше себебі:
- Зерттеу қызығушылығы: Баланың құлаққа шарик тығып көргісі келуі мүмкін. Ол өз әрекеттерінің салдарын әлі түсінбейді.
- Үлгі алу: Балалар жиі ересектердің іс-әрекеттерін қайталайды. Егер олар біреудің құлағын мақталы таяқшамен тазалап жатқанын көрсе, олар сол әрекетті өздерінің қолындағы затпен жасауды ұйғаруы мүмкін.
- Ойын: Ойнау кезінде бала ойынға тым беріліп, ұсақ затты құлағына тығып қоюы мүмкін, әсіресе ол өз әрекеттерін байқамаса.
- Психологиялық себептер: Кейде балалар мұндай әрекеттерді күйзеліс, зерігу немесе назар аударту мақсатында жасайды.
Баланың құлағына бір зат кіріп кеткенін қалай білуге болады?
Бала бұл туралы бірден айтпайды, әсіресе ол кішкентай болса және өз сезімдерін нақты білдіруді білмесе. Алайда, құлаққа бөгде зат кіріп кеткенін күдіктенуге болатын бірнеше белгі бар:
- Ыңғайсыздық немесе ауру туралы шағымдар: Бала құлағы ауырып жатқанын айтып немесе оны көрсетіп, жылайды.
- Есту қабілетінің төмендеуі: Егер зат құлақ жолын бітеп қалса, бала бір құлағын жақсы естімейді.
- Құлақтан бөлінділер: Кейде бөгде зат тітіркенуді тудырып, сұйықтық немесе қан бөлінуіне әкелуі мүмкін.
- Әдеттен тыс мінез-құлық: Бала құлағын ысқылап, басын шайқап немесе оны бір жаққа бұруы мүмкін.
- Заттың көрінуі: Кейде ата-аналар заттың құлаққа жақын орналасқанын байқап қалуы мүмкін.
Егер құлаққа ұсақ зат кіріп кетсе не істеу керек?
Егер сіз баланың құлағына бөгде зат кіріп кеткенін күдіктенсеңіз, сабырлы және ретті әрекет ету маңызды. Міне, қадамдық нұсқаулық:
- Паника жасамаңыз. Сіздің сабырлылығыңыз балаға әсер етеді, ол да аздап алаңдамайды.
- Құлақты тексеріңіз. Құлақ қалқанының сыртқа және артқа (кішкентай балалар үшін) немесе төмен және артқа (үлкен балалар үшін) қарай тартуға тырысыңыз. Құлақ жолын жақсы көру үшін фонарик пайдаланыңыз.
- Затты өзіңіз алуға тырыспаңыз. Пинцет, мақталы таяқша немесе басқа құралдар затты тереңдетіп кіргізіп, барабан жарғағын зақымдауы мүмкін.
- Дәрігерге хабарласыңыз. Егер сіз затты көрсеңіз, бірақ оны ала алмасаңыз немесе бала ауырсынуды сезсе, дәрігерге дереу жүгініңіз. Ол арнайы құралдар мен дағдыларға ие, бөгде затты қауіпсіз алып тастай алады.
Қашан дәрігерге жүгіну керек?
Құлаққа бөгде зат кіргені туралы күдік туындаса, дәрігерге жүгіну ұсынылады. Бұл әсіресе егер зат ұзақ уақыт бойы құлақта қалса, ыңғайсыздық тудырса немесе басқа алаңдататын белгілер пайда болса маңызды.
Кейбір жағдайларда дәрігерге жедел түрде бару қажет:
- Егер зат өткір болса (мысалы, түйреуіш немесе шыны бөліктері).
- Егер бала қатты ауырып жатса.
- Егер құлақтан қан немесе ірің бөлінсе.
- Егер зат өте терең болса және оны көре алмай тұрсаңыз.
- Егер баланың инфекция белгілері пайда болса: температураның көтерілуі, құлақ айналасындағы ісіну, қызару.
Мұндай жағдайларда уақытында медициналық көмек алу инфекциялардың, есту қабілетінің зақымдануы немесе басқа қауіпті жағдайлардың алдын алуға көмектеседі.
Дұрыс емес әрекеттердің салдары
Бөгде затты дұрыс алмайтын әрекеттер ауыр салдарға әкелуі мүмкін:
- Құлақ жолының зақымдануы. Өткір заттар немесе абайсыз әрекеттер теріні қырып, ауырсыну мен қабынуға әкелуі мүмкін.
- Барабан жарғағының зақымдануы. Бұл уақытша немесе тұрақты есту қабілетінің жоғалуына әкелуі мүмкін.
- Инфекция. Егер зат құлақта ұзақ уақыт қалса, қабыну немесе отит тудыруы мүмкін.
Мұндай жағдайлардың алдын алу жолдары
Міне, бірнеше кеңес:
- Ұсақ заттарды баладан алыста сақтаңыз. Моншақтар, түймелер, батарейкалар және басқа ұсақ бөлшектер баланың қолы жетпейтін жерде сақталуы керек.
- Жасына сәйкес ойыншықтарды таңдаңыз. Ойыншықтарда баланың оны құлағына тығып қоюы мүмкін ұсақ бөлшектер болмауына назар аударыңыз.
- Баланың қауіпін түсіндіріңіз. Тіпті кішкентай балалар да құлаққа, мұрынға немесе ауызға бірдеңе тығудың қауіпті екенін түсіне алады.
- Ойында бақылау жасаңыз. Егер бала ұсақ заттармен ойнап жатса, ол баланың әрекеттерін бақылап отырыңыз.
- Құлақтарды үнемі тексеріңіз. Егер бала мұндай эксперименттерге бейім болса, оның құлақтарын үнемі тексеріп отырыңыз, мәселені уақытында байқау үшін.
Қорытынды
Құлаққа бөгде зат кіріп кету — бұл назар аударуды және сақтықты қажет ететін жағдай. Ең бастысы — паника жасамау және мәселені өз бетіңізше шешуге тырыспаңыз, егер сіз өз әрекеттеріңізде сенімді болмасаңыз. Дәрігерге хабарласыңыз, ол затты қауіпсіз және жылдам алып тастайды. Ал болашақта мұндай жағдайлардың алдын алу үшін профилактикалық шараларды қабылдаңыз және балаға ұсақ заттарды құлаққа тығудың қауіпті екенін түсіндіріңіз. Есіңізде болсын, баланың қауіпсіздігі — ата-ананың жауапкершілігі, және мәселені шешкеннен бұрын оны болдырмау әлдеқайда жақсы.
